دیدار و گفتوگۆی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی لەگەڵ چینوتوێژەکانی دهۆک

سه‌رۆك وه‌زیران مه‌سرور بارزانی له‌ گفتوگۆیه‌كی تایبه‌تدا له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی چینوتوێژه‌كانی پارێزگای دهۆك تیشكی خسته‌ سه‌ر چه‌ندان پرس و بابه‌ت له‌وانه‌؛ ڕەخساندنی هەلی کار، کار و پلانەکانی داهاتووی حکوومەت، باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان، دابینکردنی کارەبای 24 کاتژمێری و چەندان تەوەری دیکە، هاوكات گوێی بۆ گوته‌، داواكاری، پێشنیاز و بۆچوونی ئاماده‌بووانیش گرت و وه‌ڵامی هه‌ر یه‌كێكیانی دایه‌وه‌.

سه‌رۆك وه‌زیران مه‌سرور بارزانی له‌ سه‌ره‌تای گفتوگۆكه‌دا، ئاماژه‌ی به‌وه‌ كرد، ئه‌م گفتوگۆیه‌ به‌شێكه‌ له‌ بازنه‌ی ئه‌و گفتوگۆیانه‌ی له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی ناوچه‌كانی دیكه‌ی هه‌رێمی كوردستان ده‌یكه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ شێوه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆ و ڕووبه‌ڕوو، تاوتوێ و شرۆڤه‌ی بابه‌ته‌ گرنگه‌كان بكه‌ن. جەختیشی لەوە كردەوە كە دەبێت خەڵكی كوردستان حكوومەتێك هەڵبژێرێت كە ئامادە نەبێت لەژێر فشار، بۆ بەرژەوەندیی شەخسی، بۆ بەرژەوەندیی حزبی، لە ترساندا یان لەبەر هەر هۆكارێك، خەڵكی كوردستان بكات بە قوربانیی بەرژەوەندیی خۆی.

سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی

ئەمەش دەقی گفتۆگۆکەیە:

بە ناوی خوای مەزن و دلۆڤان

من زۆر خۆشحاڵم ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوە، ئەمە یەكێكە لەو دانیشتنانەی كە ئێمە هەمانە لەگەڵ خەڵكی هەموو پارێزگا و دەڤەرەكانی كوردستان، تا ڕاستەوخۆ ئێمە لەگەڵ یەكتر گفتوگۆ بكەین و شرۆڤەی بابەتی گرنگ بكەین، هەم بۆ كوردستان و هەم ئەو بابەتانەی كە كاریگەرییان لەسەر ژیانی هاووڵاتییانی كوردستان هەیە. بۆیە من زۆر ناچمە نێو قسەكردن، زیاتر گوێ دەدەمە ئێوە و پرسیارەكانی ئێوە، هەر پرسیارێك ئێوە هەتانبێت من ئامادەم وەڵام بدەمەوە، بەڵكوو تێبینی هەبن دوای ئەوە لە چوارچێوەی ئەو پرسیارانەدا دەكرێ باسی ئەم تێبینییانەش بكەین. كەواتە پێمان خۆشە دەست پێ بكەین بە یەكەمین پرسیاری ئێوە، كێ ئامادەیە پرسیاری خۆی بكات، با بفەرموێت:

*پێخۆشحاڵین ئەمڕۆ شانازیی دیتنی تۆمان پێ بڕا، من پرسیارێكم هەیە و گازاندەیەكیش، من بە گشتی قسە دەكەم، بەڵام خۆم دەكەم بە نموونە، من وەك هەنگەوان و ئەندازیاری كشتوكاڵی و خوشكی شەهیدیشم، ماوەی چەندین ساڵە كاری هەنگەوانی دەكەم، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا من زۆر بەدواداچوونم كردووە و سەردانی هەندێك شوێنیشم كردووە، پاڵپشتی بۆ پرۆژە بچووكەكانی كشتوكاڵی نییە، بە تایبەتی بۆ ئەندازیارانی كشتوكاڵی كە ئەمە بۆ هەر وڵاتێك زۆر گرنگە، نازانم لە كابینەی ئێوەدا پلانتان چییە بۆ پاڵپشتیكردنی پرۆژەی بچووكی كشتوكاڵی و بە تایبەتیش ئەندازیارانی كشتوكاڵی تا بتوانن بە شێوەیەكی باشتر كار بكەن؟

ئێمە هەوڵێكی جددیمان دا بۆ ئەوەی بزانین كەموكووڕییەكانی ئێمە لە كوێدایە و كەموكووڕیی خەڵك لە كوێنە

سەرۆكی حكوومەت: گەلەك سوپاس بۆ پرسیاری تۆ، بێگومان ئێمە بەرنامەمان هەیە و لەم كابینەیەشدا لە چەند ساڵێكی كەمدا ڕەنگە زۆرتر بۆ ئێمە ڕوون نەبووبێت، ئێمە هەوڵێكی جددیمان دا بۆ ئەوەی بزانین كەموكووڕییەكانی ئێمە لە كوێدایە و كەموكووڕیی خەڵك لە كوێنە؟ ئەو بەرنامە و پرۆگرامانە چۆن ڕێك بخەین كە دەكەونە خزمەتی خەڵكەوە. دوای ئەوە ئێمە پرۆژەیەكی دیكەمان ڕاگەیاند كە ئەویش پرۆژەی (گەشانەوە)ـیە. پرۆژەی (گەشانەوە) بۆ ئەو جۆرە داخوازییانەیە وەك تۆ باست كرد بۆ كشتوكاڵ بێت یان بۆ هەر كارێكی دیكە بێت، گەنجێك، كەسێك حەز بكات بۆ خۆی كار و كەسابەتێك بكات، پێویستیی بە پشتیوانیی حكوومەت بێت بۆ ئەوەی بكەوێتە سەر پێی خۆی و بۆ ئەوەی دەست پێ بكات. ئەگەر ئێوە ئەم ڕۆژانە بەدواداچوونتان كردبێت، ئێمە پێش ئێستا دیدارێكیشمان لەگەڵ كۆمەڵێك لەو گەنجانە هەبوو، ئەوانەی كە هەندێك بزنسی خۆیان هەبوو و دەیانویست فراوانی بكەن، یان هەندێكیان كە دەست بە بزنس بكەن، پرۆژەی (گەشانەوە) گەلێك هاریكار بووە بۆ ئەوانیش. بەڵام هەر كەسێك پرۆژەی هەبێت، كاتێك پێشكەشی حكوومەتی دەكات، پێداچوونەوە بەو پێشنیارە دەكرێت كە بۆ ئەو پرۆژەیە كراوە، ئەگەر بزانن پێشنیارێكی زۆر باشە و لەجێی خۆیدایە، یەكسەر هاریكاری دەكەن. ئەگەر بزانن كەموكورتی تێدایە، هاریكاری دەكەن بۆ ئەوەی پێشنیاری ئەو بخەنە قالبێك كە سوودی بۆ هەبێت. تا ئێستا 25 كۆمپانیا سوودمەندبوونە، ئێستا 100 كۆمپانیای دیكە داوایان كردووە و ئەوانیش سوودمەند دەبن.

بێگومان چەندی ئێمە ببینین گەنج خۆی ئامادە بێت كار بكات و هزری باشی هەبێت بۆ ئەوەی بە خۆی ببێتە خاوەنی ئیشی خۆی و خەڵكێكی دیكەش پێیەوە گرێ بدرێ، حكوومەت هاریكار دەبێت. ئەگەر خوا پشتیوان بێت و ئێمە بەردەوام بین، ئەم پرۆژانە بەردەوام دەبن و فراوانتریش دەبن و هاریكارییەكی هەر گەنج و هەر هاووڵاتییەك دەكەین كە دەیەوێت خۆی ببێتە خاوەنی كەسابەتی خۆی.

* سوپاس بۆ ئەم دەرفەتە كە توانیمان لە نزیكەوە ئێمە یەكتر ببینین. من لە دەڤەری شیلادزێ لەگەڵتدام، پرسیاری من ئەوەیە، گەنجانی دەڤەرەكەی ئێمە زۆر مەغدوورن، هەموویان بەرەو دەرەوە دەچن، دانەمەزراون، ئێمە پرسیاری دامەزراندن دەكەین، ئەوانەی كە موالیدیان گەورەیە بۆ نموونە لەدایكبووانی 1985 تاوەكوو 1993، ئێمە هیوادارین چارەیەكیان بكرێت، ئێمە پێشتر دەچووین دامەزراندن نەبوو، ئێستاش كە دەچین داوای دامەزراندن دەكەین، پێمان دەڵێن ئێوە موالیدتان گەورەیە، هیوادارین چارەیەك بۆ ئەم بابەتە بكرێ و دەرفەتی كاریش لە ناوچەی ئێمە زیاد بكرێت، گەنجان ڕوو لە دەرەوەی وڵات نەكەن. ناوچەی ئێمە ناوچەیەكی مەغدوورە و گەنجانمان ڕوو لە دەرەوەی وڵات نەكەن، بۆ خۆیان كار و كاسبی بكەن، من یەكێكم لەو گەنجانە كە 13 ساڵە دەرچوومە و تا ئێستا دانەمەزراوم. پرسیار دەكەم، دەڵێن تۆ لە كوێ بووی؟ پێشتریش دانەمەزراوم. داوا لە جەنابت دەكەم چارەسەرێكت بۆ ئێمە هەبێت كە گەنجانی ئێمەش مەغدوور نەبن. سوپاس بۆ ئەم دەرفەتە كە لە نزیكەوە بە دیداری تۆ گەیشتین، زۆر مەمنوون.

حكومه‌تی فیدراڵ له‌وه‌ته‌ی 2013ـوه‌ نه‌یهێشتووه‌ هه‌رێمی كوردستان پشكی له‌ دامه‌زراندندا هه‌بێت

سەرۆكی حكوومەت: سوپاس بۆ پرسیاری تۆ، پرسیارەكەت لە جێی خۆیەتی و هەقی ئێوەشە. من دەزانم دەڤەری شیلادزێ ڕاستە مەغدوورە، بەڵام هۆكاریش هەبووە. یەكێك لە هۆكارەكان ئەو شەڕ و پێكدادانەیە كە لەو ناوچەیەدا هەیە و بەداخەوە واینەكردووە كە زۆر دەرفەت بۆ خەڵك بێنە پێشەوە یانیش حكوومەت دەستی خزمەتگوزاری بۆ خەڵكی بگەیەنێتە ئەوێ. ناوچەیەكی زۆر جوانە و دەتواندرێت زۆر پرۆژەی گەشتیاری لەوێ بكرێت، بەڵام مخابن لەبەر بوونی هەندێك دەسەڵاتی نایاسایی لەوێ و هەندێك لەو هێزە نایاساییانەی خۆیان لەوێ سەپاندووە، بۆتە هۆكاری ناسەقامگیری و بۆتە هۆكاری لێكدان و شەڕ و پێكدادان لەوێ، گەلەك كێشە و ئاریشەی هەم بۆ خەڵكی ناوچەكە دروست كردووە، هەم ڕێگەشیان لە بەرنامە و پرۆژەكانی حكوومەت گرتووە تاوەكوو بتوانێت وەك پێویست خزمەتی ئەو دەڤەرە و ئەو ناوچەیە بكات. بەڵام ئەمە مانای ئەوە نییە كە ئەمە بەردەوام دەبێت. هەوڵەكانی حكوومەت بۆ ئەوەن كە ئێستا ڕەنگە تۆش بزانیت، هەندێك هەنگاو نراوە و شتی باشیش كراون، بەڵام بۆ ئەو كەسانەی كە تا ئێستا دانەمەزراون، من خۆم حەز دەكەم بزانن، ئێمە پێمان خۆشە هەر كەسێك كە لەم وڵاتەدایە ببێتە خاوەن دەرامەت و داهاتێك بۆ خۆی، چ لە كەرتی گشتی كار بكات و چ لە كەرتی تایبەت كار بكات. بەڵام ئەگەر هەر گەنجێكی ئەم وڵاتە و هەر دەرچوویێك یان هەر كەسێك بیەوێت لە حكوومەت دابمەزرێت، چ حكوومەتێك دەتوانێت سەركەوتوو بێت ئەگەر كاری ئەو حكومەتە تەنیا دامەزراندن بێت؟ لە جیاتی ئەوە پێویستە حكوومەت كاری دروست بكات بۆ ئەو گەنجانەی كە دەیانەوێ لە كەرتی تایبەتیشدا كار بكەن، نەك بە تەنیا لە حكوومەت دابمەزرێن، بۆ ئەویش ئێمە لەگەڵ حكوومەتی فیدڕاڵی گفتوگۆمان كرد و لەسەر ئەمە گلەییشمان كرد كە بۆچی تا ئێستا، چونكە بودجەی هەرێمی كوردستان پێویستە لەوێ دابین بكرێ، بۆچی ئێوە ڕێگەتان نەداوە ئێمە ڕێژەی دامەزراندن یان ڕێژەی فەرمانبەرانی حكوومەت زیاتر بكەین و ئەو گەنجانە وەربگرین؟ ئەوان تا ئێستا ڕێگەیان نەداوە. لە ساڵی 2013ـوه‌ تا ئێستا نەیانهێشتووە هیچ ڕێژەیەك دابمەزرێت لە هەرێمی كوردستان، ئەمەش بێگومان هەتا سەر نابێت، ئێمە دەمانەوێت بەشێك لەو كەسانەی كە حكوومەت پێویستی پێیانە، یان ئەو كەسانەی ویستێكی زۆریان هەیە و دەتوانن پێكەوە كار بكەن، دابمەزرێن. بەڵام هەموو خەڵك هەر دانامەزرێت، كەواتە چارەنووسی ئەوانەی كە دانامەزرێن چی دەبێت؟ باشترین ڕێ ئەوەیە كە دەرفەتی كار بۆ ئەوان دروست بكرێت و ئاسانكارییان بۆ بكرێت و من لەو باوەڕەم كە گەنجێكی زۆر بەهێز و به‌ تواناشمان هەیە كە دەتوانن لە دەرەوەی كاری ئیداری و فەرمی، كاری دیكەش بكەن، ئەوەی لەسەر حكوومەتە هاریكاریی ئەوان بكات. من دەتوانم بە تۆ بڵێم كە ئێمە بەردەوام دەبین بۆ ئەوەی هاریكاریی هەر گەنجێك بكەین تا دەرفەتی كاریان بۆ دەستنیشان بكرێت، بە تایبەتیش ئەو ناوچەیە كە دەزانم مەغدوورە، ئینشائەڵا بەرنامەیەكی تایبەتمان بۆ ئەو ناوچەیە دەبێت.

*شنێ خەلیلم، دەرچووی پەیمانگەم، وەك ئافرەتێكی ئێزدی پێم خۆش بوو ئەم دیدارە لەگەڵ جەنابی سەرۆك. پرسیاری من ئەوە بوو كە لە حكوومەتی داهاتوودا دەتوانن زیاتر گرنگی بە ڕۆڵی ئافرەت بدەن؟ بە تایبەتیش ئافره‌تانی ئێزدی كە ڕۆڵی خۆیان بگێڕن لە خزمەتكردن و بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگەدا؟ زۆر سوپاس.

من لەو باوەڕەدام كە هێز و توانای ئافرەتی كورد، ئێزدی بێت یان موسوڵمان بێت یان هەر ئافرەتێكی كورد بێت، زۆر زیاتره‌ لەوەی كە خەڵك تا ئێستا دەیزانن

سەرۆكی حكومەت: گەلێك سوپاس، زۆر خۆشحاڵم تۆ لێرەیت، تا ئێوەش بزانن كە حكوومەت گرنگییەكی زۆری داوە، بە تایبەتی به‌ خوشكانی ئێزدیمان، ئێمە پێش ئێستا بەرنامەیەكیشمان هەبوو بۆ هاریكاریكردنی ئەو خوشكە ئێزدییانەمان كە لەدەست تیرۆریستانی داعش ڕزگار كراون، بۆ ئەوەی هاریكاریی ئەوان بكرێت و بێمنەت بن لە هەموو كەسێك و بگەڕێنەوە نێو ژیانی ئاسایی خۆیان، بەڵام زیاتر لەوە، ئێمە بەرنامەی دیشمان هەیە، تەنانەت لە ئاستی زانكۆدا بۆ ئەوەی زەمالە بۆ خوشكانی ئێزدیمان تەرخان بكرێت، تا زیاتر بتوانن لە ڕووی ئاستی زانستیشدا خۆیان پێ بگەیەنن و لە نێو دامودەزگا و كۆمەڵگەی ئیداریشدا كارێكی زیاتر بكرێت و ئافرەت بتوانێت بە شێوەیەكی گشتی ڕۆڵ و كاریگەریی خۆی ببینێت.

من نامەوێ تەنیا بۆ ئەوەی بڵێن فڵان كەس ئافرەتە دابمەزرێت، من لەو باوەڕەدام كە هێز و توانای ئافرەتی كورد، ئێزدی بێت یان موسوڵمان بێت یان هەر ئافرەتێكی كورد بێت، زۆر زیاترن لەوەی كە خەڵك تا ئێستا دەیزانن. من چووم بەشدار بووم لە مەراسیمی دەرچوونی خولی 43ـی زانكۆی سەڵاحەددین، لەوێ پرسیارم لە سەرۆكی زانكۆ كرد، پێی گوتم: ڕێژەی بەشداریی ئافرەتان و ئەوانەی كە ئەم جارە دەرچوون، زۆر زیاترە لە هی كوڕان. ئەمە جێی دڵخۆشییە كاتێك من دەبینم ئافرەتانی ئێمە لە كاتێكدا تەنیا دوورە پەرێز بوو و نەیاندەهێشت بێتە نێو كۆمەڵگە، ئێستا زۆر زیاتر دیارە و ڕۆڵی خۆی دەبینێت لەنێو ئیدارە و لەنێو حكوومەت و لەنێو دامودەزگا فەرمییەكاندا ڕۆڵی خۆیان زۆر باش دەبینن، بێگومان لێرەشەوە گرنگییەكی زیاتر بە ئافرەت دەدەین، بە تایبەتیش خوشكانی ئێزدیمان كە بۆ شەرەفی ئێمە و كەرامەتی میللەتی ئێمەن و ئینشائەڵا ئەوەی پێمان بكرێت بۆیان تەقسیری ناكەین.

*بەخێرهاتنی جەنابت دەكەین، ئەمە یەكەمین جارە تۆ ببینم لە نزیكەوە، من وەك مامۆستایەك لە پەروەردە دەستخۆشیت لێ دەكەم كە ماوه‌یه‌ك لەمەوبەر بڕیارت دابوو و كەیفخۆشیت خستە نێو مامۆستایان و قوتابیانیش، ئێمە حەز دەكەین ئەم كارانە بەردەوام بن. پرسیاری من ئەوەیە كە ئایا تۆ لە ژیانی كەسیی خۆتدا كارێكت ئەنجام داوە كە لەو كارە پەشیمان بووبیت؟

سەرۆكی حكومەت: نەوەڵا من پەشیمان نیم لە هەر شتێك كە كردبێتم، مرۆڤ ناتوانێت حوكم لەسەر مێژوو بدات، دیارە هەر كارێك من كردوومە لەو كاتەدا من پێموابووە كارێكی دروستە بۆیە كردوومە، ئەگینا نەمدەكرد، من پەشیمان نیم و شانازی دەكەم بە ژیانی خۆم، ئەوەندەی من بەبیرم دێت، تەرخانم كردووە بۆ خزمەتی بیروباوەڕی خۆم.

*من موهاجر سەعید، خەڵكی دهۆكم و لە پرۆژەیەكی دانیشتووان لە دهۆك دەژیم، ئێمە گەلێك كەموكوڕیمان لەو پرۆژەیە هەیە و گازاندەی خۆمان گەیاندۆتە هەموو جێیەك. ئەرێ بۆچی كاتێك بەڵێندەرێك پرۆژەیەك وەردەگرێت، لە ماستەرپلانی خۆیان نموونەیەكی زۆر جوان نیشانی خەڵك دەدەن، بەڵام دواتر كە خەڵك دەچن وەریدەگرن، زۆر كەموكوڕیی هەیە؟ ئێمە داوامان كردووە لە لایەنی پەیوەندیدار، لە دادگا سكاڵامان تۆمار كرد، لە وەبەرهێنان گوتیان 100% ئەم پرۆژەیە وەرگیراوە. داوا لە جەنابت دەكەین چارەسەرێك بۆ ئەم بەڵێندەرانە بدۆزرێتەوە و ئێمە لە كێشەی بەڵێندەران ڕزگار بكەن.

سەرۆكی حكومەت: سوپاس بۆ پرسیاری تۆ، ئەگەر حەز ناكەیت بڵێیت كوێیە ئەم پرۆژەی نیشتەجێبوونە قەینا، بەڵام من پرسیارێكم هەیە، كەی ئەم پرۆژەیە كراوە و ئێوە تێیدان، پێش چەند ساڵە؟

*2014.

گرنگ ئەوەیە كە مرۆڤ لە هەڵەی خۆی فێر ببێت باشە خراپ نییە

سەرۆكی حكوومەت: 2014، ئەوە پێش ئێستا بووە. پێش ئێستا زۆر شت كراوە، بەڵام بەداخەوە ڕەنگە گلەیی و گازاندە هەبن و ئێمە هەوڵمان داوە چاكی بكەین. ئێستا ئێمە لەسەرمان كردوون كە هەر بەڵێندەرێك یان هەر پرۆژەیەكی وەبەرهێنان بێت، پێویستە ئەو كوالێتییەی كە دادەنرێت لەسەر ئەو بنەمایە دروست بكرێت. ئەوەی پێش ئێستا دروست كراوە، ئەگەر مەجال هەبێت كە چاكی بكەنەوە ئەوە باشە، بەڵام ئەگەر وەرگیرابێت جیاوازە لەگەڵ پرۆژەی نوێ. پرۆژەی نوێ دەبێ هەمووی لەسەر ئەو ستانداردەی كە دەستنیشان كراون، دروست بكرێت، بەڵام ئەوەی كۆن كەمێك زەحمەتترە، ڕەنگە خەڵكیان تێدا بێت یان بەڵێندەر بڵێت كاتی خۆی بۆ وەرگیراوە و با وەرنەگیرابایە، گرنگ ئەوەیە كە مرۆڤ لە هەڵەی خۆی فێر ببێت باشە خراپ نییە. من نازانم ئەم بابەتە تایبەتەی جەنابت چۆن چارەسەر دەكرێت، بەڵام دەكرێ ئێوە گازاندەی خۆتان بگەیەننە شارەوانی و پێیان دەڵێین كە هاریكار بن بۆ ئەوەی چارەسەرێكی باش بۆ ئێوە بدۆزرێتەوە. بەڵام لەو باوەڕەدا بە كە لێرەوە كردوومانەتە مەرج، هەر پرۆژەیەك دەكرێت، دەبێت لەسەر ئەو ستانداردانە بكرێت كە ئەو بەڵێنانەی بە هاووڵاتیان دەدرێت، بەو جۆرە بێت ئەگینا حكوومەت لێی قەبووڵ نابێت و لێیشی وەرناگرێت.

*جەنابی سەرۆك وەزیران بۆ ئێمە ئەمڕۆ شانازییە كە بەم شێوەیە تۆ ببینین و تۆ بەدەم داواكارییەكانی ئێمەوە بێیت. من وەك كاسبكارێكی دهۆك، من پێش هەموو كاسبكاران دەڵێم، كاسبكار هاریكارە بۆ حكوومەت، پێویستی بە مووچە نییە، كاسبكار جێی ژین و ژیاری نییە تەنیا ئەو جێیەی كە كاری لێ دەكات. زۆر جار تۆش گوتووتە كە نابێت بە هیچ شێوەیەك توندوتیژی بەرامبەر بە كاسبكار بكرێت یان جێیەكەی لابدرێت تا شوێنێكی باشتری پێ بدرێت. ئێمە گرووپێكین لە ناوچەی پیشەسازیی دهۆك، ئێمەیان لابردبوو، تا ئێستا كێشەی ئێمە هەڵواسراوە، حەز دەكەین جەنابت بەدواداچوونێكت بۆ بكردایە مەمنوونی تۆ دەبووین.

سەرۆكی حكومەت: گەلەك سوپاس، ئەگەر داواكارییەكت هەیە پاشتر پێمان بدە تا بەدواداچوون بكەین و بزانین چییە. ئێوە شكتان لەوە نەبێت كە قەت حەز ناكەین یەك كەسیش یان یەك هاووڵاتیی ئەم وڵاتە، كاسبكار بێت فەرمانبەر بێت هەر كەسێك بێت، زەرەرمەند بێت، هەر بڕیارێك حكوومەت دەیدات بۆ ئەوەیە زیاتر خزمەتی ئێوە بكرێت. ئەگەر جێیەك گونجاو نییە بۆ كەسابەت، با جێیەكی دیكە دیاری بكرێت وەك تۆش باست كرد، ئەمە سیاسەت و بەرنامەی ئێمەیە. ئەگەر هەندێكجار بۆشاییەك دەكەوێتە نێوان ئەوەی كە هەتا كار لە جێیەك هەڵبگیرێ و لە جێیەكی دیكە دابمەزرێت، ڕەنگە پێویستیی بە پشوودرێژیی ئێوە بێت، بەڵام دیسان دەبێ حكوومەت هاریكار بێت. بۆیە من زۆرم پێ خۆش دەبێت كە بزانم داخوازیی تۆ چیە بۆ ئەوەی پاشتر بەدواداچوونی بۆ بكەین ئینشائەڵا.

*من دەمەوێ ئاماژە بە دوو تەوەر بدەم، هەرچەندە پێش من ئاماژەی پێدرا، بەڵام دەمەوێ بە شێوازێكی دیكە ئاماژەی پێ بدەم. لەبارەی هێرشەكانی توركیا لەسەر خاڵە سنوورییەكانی هەرێمی كوردستان بە تایبەت لە پارێزگای دهۆك كە هەندێك گوند و دەڤەری پارێزگای دهۆكیان داگیر كردووە و خەڵكی لەسەر جێ و ماڵی خۆیان دەربەدەر و ئاوارە بوون. ئایا لە كابینەی نوێی جەنابتدا چ ڕێكارێكی یاسایی بۆ راگرتنی هێرشی توركیا دەبێت؟ خاڵی دووەمیش لەسەر كەرتی پەروەردەیە، لە پێش 2014ـوه‌ تا ئێستا فەرمانبەرانی خزمەتگوزاری لە كەرتی پەروەردە دانەمەزراون و كەرتی پەروەردەش زۆر پێویستیی بەو خزمەتگوزارییانەیە، ئەو فەرمانبەرانەشی ئێستا هەن، هەموویان ئەوانەن كە گەورەبوون و بەساڵاداچوون و توانای ئەوەیان نەماوە كار بكەن، جا بۆیە داوا لە جەنابت دەكەین كە لە كابینەی نوێدا ئەمە چارە بكەن و هەندێك دابمەزرێن. هەر لەسەر كەرتی پەروەردە، وەك دەزانن قوتابخانەكانمان لە هەرێم هیچ داهاتیان نییە، تەنیا داهاتی فرۆشگای قوتابخانەیە كە ئەو داهاتەش ڕێژەیەكی كەمی دەگەڕێتەوە بۆ قوتابخانەكان و ئەوەی دیكە هەمووی لە لایەن پەروەردەی گشتییەوەیه‌. داوا دەكەین لە كابینەی نوێی جەنابتدا جەخت لەوە بكرێت كە داهاتێك وەك نەسریە چ ساڵانە بێت یان مانگانە بێت بۆ قوتابخانەكان دابین بكرێت ئەگەر بكرێت، ئەگەریش نا، ئێمە حەز دەكەین پارەی فرۆشگاكان هەمووی بۆ قوتابخانەكان دابین بكرێت بێ بڕین. زۆر سوپاس.

سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی

سەرۆكی حكومەت: گەلەك سوپاس، جارێ با بزانین بەردەوام دەبین یان نا؟

*ئێمە باوەڕمان پێ هەیە قوربان.

سەرۆكی حكوومەت: ئەگەر بەردەوام بین، تۆ شكت لەوە نەبێ كە لەگەڵ وەزیری پەروەردەش قسە دەكەین بۆ ئەوەی چۆن دەتوانین ئاستی خوێندن و پەروەردە و قوتابخانەكان بەرەوپێش ببەین. زۆر قوتابخانەی نوێمان پێویستە كە دروستی بكەین، زۆر كۆنن و نۆژەن بكرێنەوە، شت كراون من ناڵێم نەكراوە، بەڵام زۆر زیاتریشمان پێویستە. یان مامۆستا، بەڵكوو وەكوو تۆش باست كرد كە هەندێكیان بە تەمەندا چوون و پێویستە خانەنشین بكرێن، ئەویش مادام كار لەسەر یاسای خانەنشینی كراوە، ئینشائەڵا ئەویش چارەسەر دەكرێ و خەڵكێكی نوێ دادەمەزرێن.

لەسەر بابەتی شەڕ، بەڕاستی ئەو شەڕە شەڕی نێوان توركیا و پەكەكەیە، تورك بە تەنیا نین، توركیا شەڕی ئێمە ناكات، شەڕی پەكەكە دەكات. بوونی پەكەكە هۆكاری ئەو شەڕەیە. ئەگەر ئێمە بمانەوێ ئەو شەڕە ڕابوەستێت، ئەگەر پەكەكە خۆیان بە كورد دەزانن، با كۆتایی بەو شەڕە بهێنن و هیچ بیانوو نامێنێت، هیچ بیانوو نامێنێت بۆ ئەوەی تورك بەردەوام بن لەو شەڕەی لە ناوچە سنوورییەكان. بەڵام مادام ئەوان نە حیساب بۆ حكوومەت و دەسەڵاتی شەرعیی هەرێمی كوردستان دەكەن و نە وا دەكەن خەڵكی ئێمە بچێتە سەر گوند و زەوییەكانی خۆیان. خۆیان كردۆتە حاكم و سەرانە لە خەڵك وەردەگرن و كێشە بۆ خەڵكمان دروست دەكەن و گەنجانمان وەدەردەنێن. كێشەكە یەكلا نییە و كێشەكە لەوە قووڵترە. ئەوەی ئێمە وەك حكوومەت كردوومانە، هەوڵمان داوە كە ئەو كێشەیە زیاتر نێتە ناوخۆ، ئەگینا ئەگەر بە دەستی ئەوان بوایە ئێستا ئەم شەڕەیان دەهێنایە دهۆك و دەیانهێنایە زاخۆ و دەیانهێنا هەموو شارەكانی ئێمە، بەڵام پێشمەرگە هێڵێكی دروست كردووە و نەیهێشتووە زیاتر بێن. هەرچەندە ئێستاش سەدان گوندی ئێمە ئاوەدان نەكراونەتەوە چونكە ئەو شەڕە بەردەوامە. ئەوەی ئێمە كردمان، هەوڵێكی زۆرمان داوە، تورك رەچاوی ئەوە بكەن كە خەڵكی سڤیلی ئێمە نەبێتە قوربانی، رەچاوی ئەوە بكەن كە دەسەڵاتی حكوومەتی هەرێمی شەرعی بەردەوام بێت و نەبێتە ململانێ لە نێوان كوردان و توركان، كێشەی ئەوان لەگەڵ پەكەكە بمێنێت. بەڵام بەداخەوە پەكەكە گوێ بە ئێمە نادەن، ئەگینا زۆرجار ئامۆژگاریی پەكەكەمان كردووە و پێمان گوتوون كێشەی خۆیان لە وڵاتی ئێمە ببەنە دەرەوە، خەڵكی ئێمە گوناحە و ئێمە دەمانەوێ وڵاتی خۆمان ئاوەدان بكەینەوە، دەمانەوێ گوندەكانی خۆمان ئاوەدان بكەینەوە. ئەوەی ئێمە پێمان بكرێت واناكەین ئەو شەڕە فراوان ببێت. ئەگەر پێویستیی بەوەش بێت كە ئێمە بتوانین رۆڵێك ببینین بۆ ئەوەی كۆتایی بەو شەڕە بهێنین بە شێوەیەكی ئاشتییانە و بە شێوەیەكی دایەلۆگ و گفتوگۆ، ئێمە ئامادەین.

*من ئازاد محەمەد ساڵح، پرسیارم ئەوەیە كە بۆچی تا ئێستا ئەوەی پێویست بووە لە ڕووی گەشتوگوزارییەوە بۆ دهۆك نەكراوە؟

سەرۆكی حكومەت: چۆن نەكراوە؟

*تەقریبەن، چونكە گەلێك جێگە هەن لەنێو دهۆكدا، چ لە پلانتاندا هەیە لە كابینەی نوێدا ئینشائەڵا بكرێت؟ زۆر سوپاس؟

بەرنامەیەكی دیكەی مەزن هەیە و ماستەرپلانی ئامادە كراوە بۆ دەوروبەری بەنداوی دهۆك

سەرۆكی حكومەت: شت كراوە بەڵام بڵێ با زیاتر بكرێت، ئەگینا كار كراوە وەنەبێت نەكرابێت، حكومەت هاریكاری كردووە و مۆڵەتی داوە، كەرتی تایبەت بۆ نموونە ئەوەی لە چیای زاوا كراوە، ئێمە ماوەیەك دوو پرۆژەمان لێرە راگەیاند، لە هەردوو سەری شاری دهۆك دوو پاركی گەورە دروست بكرێن، ئەو ئاوەی لێرە دێتە خوارەوە دیساان پرۆژەیەكی زۆر مەزن هەیە كە ئەمە بكرێت، بەرنامەیەكی دیكەی مەزن هەیە و ماستەرپلانی ئامادە كراوە بۆ دەوروبەری بەنداوی دهۆك. پرۆژە گەلێك زۆرن، هی گەشتیاریش گەلێك زۆرن، بەڵام ئێمە تا ئێستا نەمانتوانیوە زۆر گرنگی بەو شتانە بدەین، چونكە خەڵكی زۆرتر داخوازیی دیكەیان هەبووە، داخوازیی مووچەیان هەبووە، داوای چارەسەركردنی قەیرانیان لەگەڵ بەغدا هەبووە، بابەتی هەمنی و پێشتر داعش هەبوو، زۆر كاری دی هەبوون كە مرۆڤ دەبێ ئەولەوییەتی خۆی دەستنیشان بكات كە لە هەر كاتێكدا زیاتر سەرنجی خۆی لەسەر چی دەكات؟ ئەوەندەی ئاسایش و ئارامی هەبێت، باوەڕ بكەن چەندە ئێمە بتوانین دۆخێكی وا بخولقێنین كە سەقامگیری لە وڵاتی ئێمە هەبێت، ئێمە زیاتر دەتوانین كاتی خۆمان و ئیمكانیاتی خۆمان بۆ خوشگوزەرانیی خەڵكی كوردستان و بۆ دروستكردنی پرۆژەی گەشتیاری تەرخان بكەین. ئەم بەرنامانە هەموو دەمێك هەن و گەلێكیشیان كەوتوونەتە باری جێبەجێكردندا و ئینشائەڵا زوو بەرهەمەكانی ئەوانیش دەبینین.

*پرسیاری من ئەوەیە كە هەر بە تەنیا پرسیاری من نییە، پرسیاری 84 گوندی ناوچەی بەرواری باڵایە. كەینێ تونێڵی دەڤەری بەرواری باڵا دەكەوێتە باری جێبەجێكردن؟ چونكە هەر كۆمەڵێك، هەر گوندێك ئێمە بچین، چوار كەس دانیشتوون و دەڵێن خۆزگە ئەو تونێڵە جێبەجێ بكرابایە. زۆر سوپاس بۆ جەنابت.

سەرۆكی حكومەت: سوپاس، وەڵا ئەمە داخوازیی جەنابی سەرۆكیشە با بزانی، تەنیا هی ئێوە بە تەنیا نییە، هەموو جارێ ئەویش پرسیار لە من دەكات، تونێڵی مەتین چی لێ هات و كەی ئەو تونێڵە دروست دەكرێ؟ جارێ با بزانین هۆكاری ئەوەی كە ئەم پرۆژەیە بۆچی دواخراوە؟ یەكەم، توانای ماددی لەبەر دەستی حكوومەت گەلێك كەم بووە، ئەمە پرۆژەیەكی كەم نییە كە بڵێین بە تەرخانكردنی پارەیەكی كەم ئەم پرۆژەیە جێبەجێ دەكرێ. هۆكاری دووەم، ئەو مەسەلەی شەڕ و پێكدادان و نەبوونی ئەمنییەتە لە ناوچەكە، زۆر لەو كۆمپانیایانەی دێن ئەم پرۆژانە جێبەجێ دەكەن، ترسیان هەیە كە بچنە ناوچەیەك ئەمنیەت و سەقامگیری تێدا نەبێت. ئێستا سوپاس بۆ خوا وەزع باشترە و بەرنامە هەیە، دیزاین و پلانەكەی تەواو بووە و ئینشائەڵا خستوومانەتە بەرنامە و ئەو تونێڵەش دروست دەكەین، دیسان دەڵێم ئەگەر خودا فورسەت بدات ئێمە بەردەوام بین، ئەو تونێڵە دروست دەكەین.

*من ماردن پەترۆس، مەسیحیی دهۆكم. پرسیاری من ئەوەیە جەنابی سەرۆك وەزیران، ئێمە لە زۆر شتدا بێبەشین، وەك مەسیحی لە دهۆك. ئێمە خاوەن شەهادە و خاوەن توانامان هەیە، بەڵام راستی ناهەقیمان لێ دەكرێ. پرسیار بۆ جەنابت، بۆ كاتێك پۆستێك بۆ مەسیحیی دهۆك هەبێت، لە خەڵكی دهۆك نابێت و لە دەرەوە بۆمان دێنن؟ ئێمە حەز دەكەین یەكێك هەبێت خزمەتی ئێمە بكات. پرسیارێكی دیكەی من ئەوەیە ئێوە چ پلانێكتان هەیە بۆ كریستیانانی دهۆك؟

بۆ ئێمە هیچ جیاوازی نییە لە نێوان هیچ هاووڵاتییەك، كریستیان بێت، موسوڵمان بێت، ئێزدی بێت، هەر كەسێك لەم وڵاتە بژیت

سەرۆكی حكومەت: ئەگەر راستیت دەوێ بۆ ئێمە هیچ جیاوازی نییە لە نێوان هیچ هاووڵاتییەك، كریستیان بێت، موسوڵمان بێت، ئێزدی بێت، هەر كەسێك لەم وڵاتە بژیت، خاوەن مافێكی یەكسانن. بەڵام لەبەر ئەو هۆكارەی كە كریستیان وەكوو نەتەوە یانیش وەكوو دین، رەنگە ژمارەیان كەمتر بێت. ئەو حكوومەتەی ئێمەش هەموو كاتێك لەسەر ئەوە راوەستاوە كە زیاتر لەبەرچاو بگیرێن و مافێكی زیاتریان بۆ دەستنیشان بكرێت، بۆ نموونە یەكێك لەو شتانەی كە كراون ئەوەبوو كە كۆتایەك لەسەر ئاستی پەرلەمان دابنرێت و 11 كورسی دانرا، بەڵام حزب و لایەنە سیاسییەكانی دیكە دژی ئەوە راوەستان، دیسان بە پێداگریی ئێمە بووە كە بەشێك لەو كۆتایانە گەڕانەوە و زۆر زۆریش گرنگە كە ئەو پەرلەمانەی داهاتوو جارێكی دیكە داكۆكی لەوە بكات كە ئەم كۆتایە جارێكی دیكە بۆ ئەو پێكهاتانە بگەڕێنەوە تا بەشداریی ئەوان لەسەر بنەمای ژمارە نەبێت، بەڵكوو لەسەر بنەمای پێكهێنانی ئەو كۆمەڵگەیەی كوردستان بێت كە تا ئێستا ئێمە شانازیی پێوە دەكەین.

بۆ دامودەزگا خۆجێییەكانی دهۆك من لەو باوەڕەم كە خەڵك دامەزراون، بەڵام لەوانەیە ئێوە زیاتر داخوازیتان هەبێت، بۆ ئەمەش ئێمە ئامادەین لەگەڵ دامودەزگا ئیدارییەكان قسە بكەین تا بزانین چ دەكرێ. حەز دەكەم دڵنیا بیت كە بە هیچ جۆرێك فەرق و جیاوازی لە نێوان هاووڵاتیانی كوردستان ناكرێت، كریستیان بێت، ئێزدی بێت، توركمان بێت، عەرەب بێت، كورد بێت، هەر كەسێك لە كوردستان دەژی، دەبێ خاوەن مافێكی یەكسان بێت.

*من فەلەكم، كچە شەهیدێكی گەنج، پرسیاری من ئەوە بوو كە چ جیاوازی هەیە لە نێوان منداڵانی شەهیدانی داعش و شەهیدانی پێش داعش؟ بۆ نموونە باوكی من شەهیدی ساڵی 1998ـه‌ لە شەڕی پەكەكەدا، لەبەر ئەوەی تەمەنی ئەو كەم بوو و 23 ساڵیی خۆی تەواو نەكردبوو، تا ئێستا بەهانەیە بۆ هەموو دەزگاكان و هیچی بۆ ناكرێ، دەڵێن تەمەنی كەمە و پلەی كەمە، بەڵام شەهید هیچ پلەی پێویست نییە، ئەگەر شەهید بوو ئیتر تەواو. ئێمە نووسراویش دەنێرین، ناگاتە دەستتان.

سەرۆكی حكومەت: داخوازیتان چیە؟

*داخواز ئەوەیە كە بۆچی هیچ ناكرێ و مووچەی ئەوان كەمە و لە هیچ شتێك بەشدار نابن.

شەهید مەزنترین پلە و پایەیە هەر كەسێك پێی بگات

سەرۆكی حكومەت: بەس پرسیار ئەوەیە كە چ جیاوازی هەیە لە نێوان منداڵانی شەڕی داعش و ئەوانی پێشتر هەیە؟ زۆر سوپاس. وەك تۆ گوتت، شەهید مەزنترین پلە و پایەیە هەر كەسێك پێی بگات. پۆست بۆ شەهید دەستنیشان ناكرێن چونكە شەهید بە خۆی بەرزترین پلەیە. شەهید و ماڵی شەهید هەقیان بەسەر ئێمە هەموان هەیە، بەبێ موجامەلە و بەبێ قسە. ناڵێم شت نەكراوە، بەڵام رەنگە لە ئاستی پێویست نەبێت. مووچە رەنگە هەبێت بەڵام وەكوو ئەوەی ئێوە دەتانەوێت نەبێت، بەڵام شت هەیە و كراوە. جیاوازیی نێوان شەهیدانی شەڕی داعش و شەهیدانی پێش ئێستا نییە. بەڵام ئەو بارودۆخەی شەڕی تێدا كراوە و ئەو منداڵانەی كە بە تایبەت گەلێك تەمەنی ئەوان بچووك بووە، پاش شەڕی داعش منداڵی ئەوان زۆر بچووك بوون، هیچ داهاتیان نەبوو، دۆخیان زۆر خراپ بوو، من گەلێكم بینین خێزانی شەهیدان تەمەنیان زۆر زۆر كەم بوون، گرنگییان پێدرا چونكە شەهیدانی پێش ئێستا راستە كە پلەی شەهید هەمووی وەك یەكە، بەڵام ئەوانەی ئێستا گەلێك منداڵیان بچووك بوو، گرنگییان پێدرا تا هەڵسنەوە سەر پێیان خۆیان و هەندێك رابگیرێن، ئەگینا هیچ جیاوازییەك لە نێوان شەهیداندا نییە و ئەوەی بۆ منداڵانی شەهیدی شەڕی داعش دەكرێت، دەبێ بۆ منداڵانی شەهیدانی دیكەش بكرێن.

*دەتوانم شتێك بڵێم؟

سەرۆكی حكومەت: بەڵێ فەرموو.

*كاتێك باوكی منیش شەهید بوو، تەمەنی من تەنیا 10 ڕۆژ بوو، منیش بە هیچ شێوەك باوكی خۆم نەبینیوە. گوناحی باوكی من نییە كە لە تەمەنێكی بچووك شەهید بووە و هیچ پلەیەكی نەبووە، ئەوە مامۆستایی نییە یان كارێكی دیكە نییە كە گەلێك ساڵ كار بكەن پاشان پلەی پێ بدەن، ئەگەر شەهید بوو، بە دیتنی من واتە تەواو دەبێ هەمووان یەكڕیز بن.

سەرۆكی حکومەت: من دیسان دەڵێم كە پلە بۆ شەهیدان دانانرێت، بەڵام هەقی ئێوەیە وەك ماڵی شەهید داوای ئەوە بكەن كە ژیانی ئێوە مسۆگەر بێت، لەسەر حكوومەتیش ئەرك و واجبە ژیانی ئێوە دابین بكات.

*من یونس ئەحمەد خەڵكی ناحیەی شیلادزێمە، وەك تۆ باست كرد كە هەموو كەس نابنە خاوەنی مووچە، من یەكێك لەوانەم كە دانەمەزراوم، ئایا ئەوانەی مووچەیان نییە لە چ كەرتێكی دیكە كار بكەن؟ دەڤەری ئێمە ئاوایە كە هیچ شوێنێكی وا نییە مرۆڤ كاری لێ بكات. بابەتی دووەمیش ئەوەیە كە وەك دیارە لە كابینەی نۆیەم حكوومەتی هەرێم دەستی بە دروستكردنی ڕێگەی گەلی كردووە تا سیدان، پرسیاری من ئەوەیە ئایا لە كابینەی داهاتوو بەردەوام دەبێت بۆ گوندەكانی ئەولاتر؟

سەرۆكی حكومەت: گەلەك سوپاس، من نەمگوتووە هەموو كەسێك نابێتە خاوەنی مووچە، من گوتوومە هەموو كەس دانامەزرێن لە كەرتی گشتی، ئەگینا مووچە لە كەرتی تایبەتیش بێت خەڵك دەچن لە كەرتی تایبەت كار دەكەن و مووچەی خۆیان دەبێت. ئەوەی ئێمە كردوومانە چ بووە؟ هەقی هەر كەسێكیشه‌ كە لە كەرتی تایبەت كار بكات، ماف و مووچەی پارێزراو بێت و خانەنشینیش بكرێن. پێش ئێستا زۆر كەس نەیاندەویست لە كەرتی تایبەت كار بكەن و دەیانویست لە كەرتی گشتی كار بكەن، چونكە دەیانویست پاشەڕۆژی خۆیان مسۆگەر بكەن و بڵێن خانەنشین دەكەین و خزمەتمان بەبەلاش ناچێت. كەرتی تایبەت ئەوە نەبوو، ئێستا ئەو یاسایە ڕێكخراوە كە ئەو كەسانەی لە كەرتی تایبەتیش كار دەكەن، لازمە مافەكانی ئێوە بپارێزرێن.

دەڤەری ئێوە، وا دیارە ئێوە خەڵكی شیلادزێ زۆرن لێرە، پێویستە ئەوە بزانن كە یەكێك لەو هۆكارانەی وایكردووە تا ئێستا خزمەتی دەڤەری ئێوە وەك پێویست نەكراوە، ئەو شەڕ و بابەتە ئەمنییانە بوون، ئینشائەڵا هێدی هێدی دۆخەكە باشتر ببێت، دەستی خزمەتگوزاریی زیاتر بۆ ناوچەكەش دێت. پێشتریش هەندێك پرۆژەش هەن، بەڵام چۆن شتێك لەوێ دروست بكرێ كە خەڵك خۆیان پێیەوە گرێ بدەن و پێی بژین، چونكە حەقی ئێوەیە و حەقی خەڵكە، من ناڵێم باركەن و وەرنە شارە گەورەكان، وەرنە دهۆك و وەرنە زاخۆ و بڕۆنە هەولێر، نەخێر، بەڵام دەبێ ئەو خزمەتگوزارییانەی پێویستن بۆ ئێوە بێن، ئەو كارگە و كارخانانەی كە دەتوانن بەرهەمدار و سوودمەند بن هەم بۆ خاوەن كار و هەم بۆ خەڵكی ناوچەكە، ئەوە لێرە دابمەزرێن، ئەمە هەمووی لە بەرنامەماندایە و ئەگەر خوا دەرفەت بدات ئینشائەڵا دەبینن كە دەستی ئاوەدانی دەگاتە ناوچەكە و زۆریش باشتر دەبێت.

*پرسیاری من ئەوەیە كە بە ناوی خوا پاش ئەوەی جەنابت دەستنیشان دەكرێی بۆ كابینەی 10ـی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، یەكەمین هەنگاوی تۆ بۆ ژینگەپارێزی چی دەبێت؟ پرسیاری دووەمیشم وەك ئافرەتێكی كورد، ئێمە دەزانین ئافرەتانی كورد زۆر بەهێزن و زۆر توانایان هەیە، لێرە گرنگی بە خولی سەربازی نادرێن، لەوانەشە گرنگی بدرێن بەڵام ئەوانەی گەورەن وەرناگرن، من 2019 – 2020 دەرچووم، چوار ساڵی دوای ئەوە خول نەكرانەوە و تەمەنی منیش چوو و دوو ساڵ لە تەمەنم زیاتر بوو گوتیان تۆ وەرناگرین، ئەوە ئامانجی من بوو، وەك دەڵێن چارەسەری من چییە و دەمەوێ ئەمەشمان بۆ لەبەرچاو بگریت، زۆر سوپاس.

سەرۆكی حكومەت: پرسیاری پێشووت لەسەر ژینگەپارێزی زۆر شت كراوە وەنییە نەمانكردبێت، یەكێك لەو شتانەی كە ئێمە كردمان، دروستكردنی بەنداو و پۆندە، چونكە ئاو لە كوردستان دوو جۆرن، یەكێكیان ئەو ئاوەن كە لە ڕووبارە بەردەوامەكانن، ئەوەی دیكەش ئاوی بارانە و وەرزین، كاتێك باران دێت و وەرزێك بەردەوام دەبن و پاشان رادەوەستن. ئێمە هەوڵێكی جددیمان داوە كە ئەو ئاوەش دیسان بهێڵینەوە بۆ ئەوەی ئاوی ژێر زەوی باشتر ببن، هەم پۆند و بەنداو دروست بكەین بۆ كشتوكاڵ بەكار بێن، هەم بۆ گەشتوگوزاری و هەم بۆ كەشوهەواش كاریگەری هەبێت، یەكێك لەو شتانە ئەوە بووە. هی دووەم، ئەو غازەی كە لە نەوت و ئەوانە دێنە دەرەوە، دیسان تەنیا جێیەك لە هەموو عێراق ئەو غازەی وەرگرتۆتەوە و كردوویەتی بە كارەبا لە هەرێمی كوردستانە، بەڵام لە هەموو جێیەك هێشتا نەكراوە، چونكە لە جێیەك دەستی پێكردووە، بەڵام ئێمە لە بەرنامەماندایە ئەگەر ئەو جێیە كە لە ڕووی ئابوورییەوە بكرێت، ئەو غازەشی كە موسەحەبە، ئەویش وەربگیرێت بۆ ئەوەی ژینگە پیس نەكرێت. ئەوەی دیكە دروستكردنی كارخانەی گلێشیایە بۆ ئەوەی وڵاتی ئێمە پیس نەكرێت. ئەمەش لەسەر ئاستی هەموو پارێزگاكان. هەندێك شت هەن و ئێمە لە بەرنامەماندایە كە پێشیان بخەین، یانی ئسلوبی بەكارهێنان و سووتاندنی ئەو گلێشانەش وەنەبێت كە دووكەڵ و پیسییەكانیان جارێكی دیكە بگەڕێتەوە نێو حكوومەت. ئەمەش یەكێكە لەو شتانەی كە لە بەرنامەكانی حكوومەت لە هەندێك جێیان هاتۆتە جێبەجێكردن و بەردەوام دەبن.

یەكێك لەو شتانەی لەم دواییانە من داوام كرد، ئێمە لەگەڵ هەندێك وڵاتی خاوەن ئەزموون باسمان كرد كە لەسەر بنەمای خوێندنی سەرەتایی، ئەزموونی وڵاتانی وەك یابان وەربگیرێن، نەك تەنیا منداڵەكانمان فێری خوێندن ببن، بەڵكوو فێری كەلتووری پاكوخاوێنی و ژینگەپارێزیش ببن. ئەم ئەزموونانەش ئەگەر خوا بیكات تێكەڵی پەروەردە و بەرنامەی خۆمانی بكەین، من لەو باوەڕەدام كە لە داهاتوو باشتر دەبێت.

ئەوەی دیكە بابەتی نەبوونی خولی پێشمەرگە، بەخوا ئەو شتەی كە تێپەڕی لەدەست مندا نییە چاكی بكەمەوە، ئەوەی چوو چوو، بەڵام لێرەوە ئەوەی پێمان بكرێ، مادام رەغبەتی خەڵك لەسەر ئەوەیە كە ئەم خولانە بكرێن، ئێمە ئەو داخوازییانە دەگەیەنینە جێی مەبەست كە بەرپرسن لەم كارانە، تا لەنێو بەرنامەی خۆیاندا ئەم داخوازییانە لەبەرچاو بگرن.

*من ئیدریس ئەحمەد عەلی، كوڕی شەهید ئەحمەد، بەخێرهاتنی جەنابتان دەكەم و زۆر سوپاس بۆ جەنابتان كە ئەم دەرفەتەتان ڕەخساند ئێمە لە نزیكەوە جەنابتان ببینین و گلەیی و گازاندەی خۆشمان بكەین. پرسیارێكی شەخسی لە جەنابت دەكەین، خۆشترین و ناخۆشترین بیرەوەریی منداڵیی لە لایەن جەنابت چی بووە؟ ئەوەی دووەم ئێمە كێشەیەكمان هەیە لە دەشتی سلێڤانەیی لە دەڤەری پیشەسازیی كواشێ، چەندین پاڵاوگەی نایاسایی لەوێ هەن، راستی ئەو دەڤەرەیان گەلێك ئاڵۆزكردووە و تێكداوە و بۆنێكی زۆر پیس دێت، ئێمە ناتوانین لە حەوشەی خۆمان دابنیشین. جگە لەوەش، چەند رۆژێك لەمەوبەر كارگەیەكی ئارد لە سلێڤانە كرایەوە، ئێمە زۆر پێی دڵخۆش بووین كە دەبێتە پاڵپشتێك بۆ جووتیارانمان لە دەڤەرەكە كە دەغڵودانیان وەربگیرێت، بەڵام رەنگە ئەمە لە ئاستی پێویستدا نەبێت، ئەگەر لە توانادا بێت سایلۆیەكمان لە دەشتی سلێڤانە بۆ بكەنەوە زۆر سوپاستان دەكەین.

پاش تێكچوونی شۆڕشی ئەیلوول، بارزانی نه‌مر و جەنابی سەرۆك بارزانی دەرچوون، كە یەكەم جار هاتەوە و پاش چەندان ساڵ بینیم، خۆشترین ڕووداو بوو كە باوكی خۆم ببینمەوە

سەرۆكی حكومەت: ئەو كاتەی ئێمە ئاوارەبووین پاش تێكچوونی شۆڕشی ئەیلوول، ئێمە ڕۆشتین، بەداخەوە وای لێهات جەنابی بارزانی نەمر لەنێو ئێمەدا نەما و چوونە دەرەوە، جەنابی سەرۆكیش بابی من ئەویش دەرچوو، كە یەكەمجار هاتەوە و پاش چەندان ساڵ بینیم، ئەوە خۆشترین رووداو بوو كە باوكی خۆم ببینمەوە پاش چەندان ساڵ كە نەمدیتبوو، ئەوە خۆشترین رووداو بوو بەڵام بەداخەوە زۆر درێژەی نەكێشا. ناخۆشترین ڕووداویش كۆچی دوایی بارزانیی نەمر بوو ئەوەندەی وەبیر من بێتەوە، ئەوە خۆشترین و ناخۆشترین ڕووداو بوون كە لە ژیانی منداڵیی خۆمدا بینم، دوای ئەوە ڕووداوی زۆر هەبوون، خۆشی و ناخۆشیشمان زۆر بینی، بەڵام ئینشائەڵا خوا لێرەوە هەر خۆشی بدات.

ئەوەی كواشێ كە تۆ باست كرد، پێش ئێستاش بڕیار درا كە هەندێك ستاندارد دابنرێن و فلتەر دابنرێن، هەر كۆمپانیایەك ئەو داخوازییانەی حكوومەت و ژینگەپارێزی لەبەرچاو نەگرن، پێویستە ئەو كارگانە دابخرێن، ئەگەر هێشتا لە پیسكردنی ئاووهەوا بەردەوام بن و دانەخرابن، ئێمە بەدواداچوون دەكەین و ئەكید بڕیاری دیكە لەسەر ئەم بابەتە دەدرێت.

دروستكردنی سایلۆ لەسەر بنەمای بەرهەمی جووتیاران دەبێت، ئەگەر ئێمە بزانین بەرهەمی جووتیاران زیاترە لەو قەبارەیەی كە لە سایلۆیان وەردەگیرێت، ئەوە دەبێ بەرنامە هەبێت كە سایلۆی دیكەش دابمەزرێت، بەڵام ئەگەر نەبێت، ئەوا دەبێت ئەم بابەتە لەبەرچاو بگیرێت، چونكە دروستكردنی سایلۆ بە تایبەتی بە پشتیوانیی حكوومەت ئیمكانیاتی پێویستە، رەنگە ئەو ئیمكانیاتە بۆ جێیەكی دیكە زیاتر پێویست بێت، هەتا ئەو رۆژەی پێویست دەكات ئەم پرۆژەیە جارێكی دیكە چارەسەر بكرێت. جا بۆیە پێویستە زیاتر ئێمە ئەمە بۆ خەڵكی پسپۆڕ بەجێ بهێڵین كە ئایا پێویستە سایلۆیەكی دیكە دابنێین؟ بەرهەمی ناوچەكە ئەوەندە هەیە كە سایلۆیەكی دیكەی پێویست بێت یان نا، لەبەر ئەوە زیاتر دیراسە دەکرێت.

*سەرەتا بەخێرهاتنی جەنابی سەرۆك وەزیران دەكەم. ئێمە دوو پرسیارمان هەیە، یەكەمیان پەیوەندیی تۆ لەگەڵ منداڵەكانت چۆنن؟ پێشنیاری تۆ بۆ ئەوان سەبارەت بە كوردستان چییە؟ پرسیاری دووەم نهێنیی خۆڕاگریی تۆ وەك كاركردن وەك كەسایەتی چییە؟ ئەوە شتێكی ئیلاهییە یان پێشتر كارت لەسەر كردووە؟ زۆر سوپاس.

سەرۆكی حكومەت: زۆر سوپاس، پەیوەندیی من لەگەڵ منداڵەكانم زۆر خۆشە، من چوار زارۆكم هەیە سێ كوڕ و كچێك، من هەموویانم زۆر كەیف پێدێت و هەمووشیان پەیوەندییەكی تایبەتم لەگەڵیان هەیە، یەك بە یەك پەیوەندییەكی تایبەتم لەگەڵیان هەیە و هەر چواریشیان لەبەر دڵی من شیرینن و من كەیفم بە هەر چواریان دێت.

بابەتی خۆڕاگری مەسەلە باوەڕییە، مرۆڤ ئەگەر باوەڕی بە قەزیەیەك هەبێ و باوەڕی بە خوا هەبێت، دەبێ خۆڕاگر بێت، من باوەڕ ناكەم شتێك كە ئێمە لەسەری دەچین، ئەو ڕێبازەی ئێمە هەڵمانبژاردووە و ئەو ڕێگەی ئێمە لەسەرین، من باوەڕی ڕەهام هەیە كە هەقە، مادام مرۆڤ لەسەر هەقە، خواش پشتیوانە و قوەت و هێزیش دەداتە مرۆڤ و مرۆڤ بەردەوام دەبێت. ئەوەی دیكەش پشتیوانیی خەڵكی كوردستان بووە، كاتێك من دەبینم خەڵكێكی خۆڕاگر و قوربانیدەر ئامادەیە بۆ خاتری وڵات و ڕێباز و كەرامەتی خۆی، هەموو كاتێك خۆی بكاتە قوربانی، ئێمە لەوان زیاتر نین و پێویستە ئێمەش ئامادە بین وەك ئەو میللەتەی كە خۆمان بكەینە قوربانیی بیروباوەڕی خۆمان.

*سوپاسێكی بێسنوور بۆ ئەم دەرفەتە. من دڵستان عیدۆ، كچێكی ئێزدی و خەڵكی كۆمەڵگەی شاریا و دەرچووی زانكۆم. بەڕێز سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، پرسیارم ئەوەیە ئایا لە حكوومەتی داهاتوودا ئێوە چ پرۆژەیەكتان دەبێت كە تایبەت بۆ گەنجان جێبەجێ بكرێن؟ چونكە ئێمەش گەنجی خاوەن توانامان هەیە لەم وڵاتەدا، ئێمە نامانەوێ گەنجانمان ڕوو لە دەرەوەی وڵات بكەن بۆ بەدەستهێنانی دەرفەتی كار.

لەسەر حكومەتە هاریكار بێت كە گەنج ئەو هیوا و ئاواتەی خۆی بەجێ بهێنێت

سەرۆكی حكومەت: ئینشائەڵا خوا دەرفەت بدات ئەگەر ماین، پاش ئەوە باس دەكەین، چونكە من نامەوێ تەنیا بەڵێن و پەیمان بدەم كە چی دەكەین. شت كراون بۆ گەنجان و زیاتریش دەكەین. ئەو پرۆژەی هاریكاری بۆ دەرخستنی هێز و توانای گەنجان كە بتوانن ڕۆڵی خۆیان ببینن لە هەر بوارێك كە ئەوان پێیان خۆشە، حكوومەت پشتیوان بێت و هاریكار بێت و هانی گەنجان بدات كە گەنج زیاتر بە وڵاتی خۆمانەوە گرێ بدرێن و گەنج زیاتر بتوانن پاشەڕۆژێكی خۆشتر و گەشتر بۆ خۆ ئاوا بكەن، كاری حكوومەتە لە خزمەتی گەنجاندا بێت و حكوومەت ببێتە ئامرازێك كە گەنجانی ئەم وڵاتە بتوانن سوود لە پشتیوانیی حكوومەت بكەن و خۆیان پێ بگەیەنن. ئەوەی لە هەمووی موهیمترە باوەڕ و ڤیان و ویستی گەنجە كە لەم وڵاتە بمێنێتەوە و بۆ خۆی كار بكات و بەرەو پاشەڕۆژ و ئایندەیەكی گەشتر هەنگاو بنێت. لەسەر حكوومەتە هاریكار بێت كە گەنج ئەو هیوا و ئاواتەی خۆی بەجێ بهێنێت. ئەوەی من دەتوانم پێت بڵێم ئەوەیە كە دڵنیا بن ئەگەر ئێمە بەردەوام بین، لەگەڵ گەنجان رادەوەستین بۆ ئەوەی وڵاتێك بۆ خۆمان ئاوەدان بكەین كە خەڵكی دی بیانەوێ بێنە هەرێمی كوردستان، نەك گەنجی ئێمە لە كوردستان بچنە دەرەوە.

*من پرسیارێكم هەبوو. كابینەی نوێی حكوومەتی كوردستان چ پلانێكی هەیە بۆ ئەوەی ئەو كێشانەی لەگەڵ عێراق هەن چارەسەر بكەن، بە تایبەتیش كە لە هەموو كێشەكان بەرزترە كێشەی مووچەیە؟

سەرۆكی حكومەت: هیوادارم ئەم كێشەیە نەچێتە كابینەی داهاتوو، ئێمە لە بەرنامەماندایە ئینشائەڵا لەم ڕۆژانە بابەتی مووچە چارەسەر ببن. بەڵام بەرنامەی حكوومەت دەبێ لەسەر جێبەجێكردنی خاڵ بە خاڵی دەستوور بێت. ئەم حكوومەتەی ئێستا لە بەغدایە، من ناڵێم هەموو كاتێك، ناڵێم هەموو كەسیش، چونكە هەندێك خەڵكی تێدایە كە زیاتر بە ئینساف و بە ویژدانن و باوەڕیان بە فیدرالیزم و پێكەوەژیان و دابەشكردنی دەسەڵات لەسەر بنەمای دەستوور هەیە، بەڵام هەندێك خەڵك هەن زیاتر بیری ئەوان لەسەر دەسەڵاتێكی مەركەزی بووە، باوەڕیان نە بە دەستوور و نە بە فیدراڵیزمیش هەیە. ئەوەی لەسەر حكوومەتە ئەوەیە كە موساوەمە لەسەر حەقی خەڵكی كوردستان نەكات، ئەوە خەڵكی كوردستان دەبێ بڕیار بدات. زۆر سوپاس بۆ ئەم پرسیارە، چونكە حكوومەتی داهاتوو خەڵك هەڵیدەبژێرێت، دەبێ حكوومەتێك هەڵبژێرێت كە ئامادە نەبێت لەژێر فشار، بۆ بەرژەوەندیی شەخسی، بۆ بەرژەوەندیی حزبی، لە ترساندا یان لەبەر هەر هۆكارێك، خەڵكی كوردستان بكات بە قوربانیی بەرژەوەندیی خۆی، دەبێ حكوومەتێك هەڵبژێریت كە ئامادە بێت بۆ خاتری بەرژەوەندیی ئەو میللەتە و كەرامەتی ئەم میللەتە و مافی ئەم میللەتە، خۆی بكاتە قوربانی. جا ئەمە لەسەر ئەوە دەمێنێتەوە كە ئەوكات چ حكوومەتێك هەڵدەبژێرن، ئەگەر حكوومەتێك بێت كە لە خزمەتی خەڵكی كوردستان بێت، بێگومان داكۆكی لە جێبەجێكردنی مافە دەستوورییەكانی خەڵكی كوردستان دەكات، نەك بە تەنیا مووچە، هەموو بابەتەكانی دیكە دەبێ چارەسەر بكرێت. بەداخەوە مووچە كرا بە بەهانەی ئەوەی زۆر بابەتی دیكە لەبیر بكرێن، كێشەی ئێمە خاكە، شنگالە، مەخموورە، كەركووكە، خانەقینە، خۆ كێشەی ئێمە تەنیا مووچە نییە، كێشەی ئێمە زۆر مافی دیكەن و پێویستە ئەو مافانە هەموویان بێنە دەست، ئینشائەڵا ئەوەی پێمان دەكرێت تەقسیری ناكەین و لەسەر بەڵێنی خۆمان بەردەوام دەبین.

*پرسیاری من دوورە لە ڕووداوەكانی كوردستان، ئەو ئاڵۆزییە مەترسیدارانەی لە ئێران و لوبنان و سووریا ڕوودەدەن، بە دیتنی جەنابت نابنە مەترسی یان هەڕەشە لەسەر قەوارەی هەرێمی كوردستان؟ لە ئاستی ئاسایشی نەتەوەییدا ئێستا پەیوەندیی هەرێمی كوردستان لەگەڵ جیهان بە گشتی و لەگەڵ وڵاتانی زلهێز بە تایبەتی لە چ ئاستێكدان؟

دەمانەوێ وڵاتێكی ئاراممان هەبێت و خەڵكی ئێمە بە ئارامی بژین، شەڕ بەسە و ئێمە هەموومان لە شەڕ ماندوو بووین

سەرۆكی حكومەت: ئەو گرژییانەی لە ناوچەكە ڕوودەدەن، بێگومان كاریگەرییان لەسەر هەموو وڵاتانی ئەو دەڤەرە دەبێت، بەڵام ئێمە پێمان خۆش بووە و كاریشمان لەسەر ئەوە كردووە كە چەندی بكرێت كوردستان تێكەڵی ئەم كێشانە نەبێت، كوردستان تێكەڵی شەڕی خەڵكێكی دی نەبێت، ئەم شەڕە شەڕی ئێمە نییە، ئێمە دەمانەوێ وڵاتێكی ئاراممان هەبێت و خەڵكی ئێمە بە ئارامی بژین، شەڕ بەسە و ئێمە هەموومان لە شەڕ ماندوو بووین و ئێمە نامانەوێ تێكەڵی ئەم شەڕە ببین. لەسەر ئەم بابەتەش ئێمە هەموو هەوڵمان داوە كە لەگەڵ دراوسێكانمان و وڵاتانی دەوروبەرمان بڵێین كە هەرێمی كوردستان مەترسیی نییە بۆ بەرژەوەندیی هیچ وڵاتێك و هەر شتێكیش ئێمە بتوانین بیكەین بۆ زیادكردنی ئاشتی و سەقامگیری و ئاسایشی ئەم دەڤەرە، ئێمە ئامادەین بیكەین، ئێمە حەز ناكەین تێكەڵی ئەم شەڕە ببین و تێكەڵیش نابین.

پەیوەندییەكانی ئێمە لەگەڵ وڵاتانی زلهێز یان دەرەوە لە ئاستێكی زۆر باش دایە، دیپلۆماسیەتی كوردستانی ئێستا، پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ وڵاتانی دەرەوە لە ئاستێكدایە كە گەلێك وڵات حیسابی زۆر زیاتر لە هەرێمێك بۆ كوردستان دەكەن و زۆر جار وەك وڵاتێكی سەربەخۆ مامەڵە لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكرێ لە ئوسلووبی مامەڵەی ئەوان لەگەڵ هەرێمدا، بۆیە ئێمە ڕازین.

*پرسیاری من ئەوەیە ئاخۆ فۆكه‌سی ئێوە لەسەر چییە بۆ داهاتی هەرێم لە بری نەوت؟ بۆ كاركردنی گەنج لە چ بوارێكدا خۆیان پتر شارەزا بكەن، ئەگەر سەیر بكەین گەنجانمان زۆرتر لە زانكۆ ئەهلییەكان دەخوێنن تا خۆیان لە كەرتی نەوت شارەزا بكەن.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، بۆ ئەوەی ئێمە داهاتەكانی هەرێمی كوردستان هەمەجۆر بكەین، ئێمە لە دەستپێكی حكوومەت باسمان لەوە كرد كە پێویستە ئێمە وەبەرهێنان لە كەرتی كشتوكاڵی و پیشەسازی و گەشتوگوزاری و پەروەردە و تەندروستیدا بكەین، خوێندن و تەندروستی هەردووكی بەرەوپێشەوە ببەین. ئەمانە هەموویان دەبنە هۆكار بۆ ئەوەی ئێمە زیاتر بتوانین سەرچاوەكانی داهات بۆ هەرێمی كوردستان و بۆ خەڵكی كوردستان بەرفراوان و زیاتر بكەین و هەموو گرانیی خۆمان نەخەینە سەر نەوت و غاز، چونكە ئەوانە سامانێكن ڕۆژێك دەبڕێن و نامێنن، چەند ساڵێكی دیكە بەردەوام دەبن و پاشان نامێنن، بەڵام خوا زەوییەكی زۆری پێداوین. كشتوكاڵ بۆ هەرێمی كوردستان زۆر گرنگە و كشتوكاڵ دەبێتە هۆكاری ئەوەی كە ئێمە بتوانین زۆر پیشەسازی و سێكتەری دیكەش لە هەرێمی كوردستان بەرەوپێش ببەین، بۆیە ئێمە گرنگییەكی زۆرمان بە كشتوكاڵ دا و ئێستا كشتوكاڵ لە هەرێمی كوردستان بەرەو قۆناغێكی زۆر باشتر و پێشكەوتووتر چوو، پێش ئێستا زۆر لە جووتیارانی ئێمە وازیان لە زەوییەكانی خۆیان هێنابوو یانیش بەرهەمەكانی خۆیان فڕێ دەدا، ئێستا بەرهەمی ئەوان بۆتە خێروبەرەكەت بۆ جووتیاران و زیاتریش جووتیار بۆ زەوییەكانی خۆیان و چاندنی زەوییەكانی خۆیان گەڕاونەتەوە. نموونە زۆرن لە زیادكردنی بەرهەمی كشتوكاڵی لە كوردستان. هۆكارێكی دیكە بۆ ئەوەی ئەم كەرتە بەرەوپێش چوو، كردنەوەی بازاڕی نێودەوڵەتی بوو بە ڕووی بەرهەمی ناوخۆی هەرێمی كوردستان، ئەو بازاڕە زیاتریش و فراوانتریش دەبن. جگە لەوەش، ئێمە لە بەرنامەماندایە كە سوود لە ئەزموونی گەلێك وڵاتی پێشكەوتووی پیشەسازیش وەربگرین، ئەوانەی كە پیشەسازییان زۆر پێشكەوتووە، داوایان لێ بكەین كە بێن هاریكار بن لەگەڵمان، هەم لێرە بەشێك لە پیشەسازیی خۆیان لەگەڵ ئێمە پێكەوە لێك بدەین، گرنگ كەرتی پیشەسازیش بەرەوپێش ببەین.

دەمێنێتەوە كەرتی گەشتوگوزاری، كەرتی گەشتوگوزاریش ئێمە بەرنامەی زۆرمان هەبووە، گەلێك شت كراون، ئێستا لەسەر ئاستی هەموو پارێزگاكان و هەموو پارێزگا و هەموو ناوچەكانی كوردستانیش بێ فەرق و جودایی كار كراوە و رێژەی هاتنی گەشتیارانیش زیاد بووە. جگە لەوەش، ئێمە زیاتر چووینە نێو هەندێك وردەكاری كە ئێمە چ جۆرە گەشتیارێك دەمانەوێ بێنە هەرێمی كوردستان؟ چ جۆرە گەشتیارییەكمان دەوێ و دەمانەوێ هەرێمی كوردستان لە رووی گەشتیارییەوە چۆن بەرەوپێشەوە ببەین؟ هەر ناوچەیەك و هەر دەڤەرەك لە كوردستان تایبەتمەندی و جوانیی خۆی هەیە و گرنگی بەوەش دەدەین.

ئێمە ناكرێ بڵێین تەنیا پشت بە نەوت و غاز یان بەس كشتوكاڵ ببەستین

باوەڕ بكە بۆ ئەوەی وڵاتی ئێمە پێش بكەوێت، ئێمە ناكرێ بڵێین تەنیا پشت بە نەوت و غاز یان بەس كشتوكاڵ ببەستین، پێویستە سوود لە هەموو ئەمانە وەربگرین و گرنگی پێ بدەین. هونەر، دەكرێ بەرهەمە هونەرییەكان ببێتە بابەتێكی داهاتوو بۆ بەشێك لە هاووڵاتیانی ئێمە لە كوردستان. بابەتی (AI – Artificial Intelligence) یان پێشخستنی تەكنەلۆجیا و كۆمپیتەر و پرۆگرامەكان، دیسان یەكێكە لەو دەرفەتانەی كە زۆر گرنگن بۆ پێشخستنی هەر وڵاتێك. ئەگەر سەیری زۆر لەو وڵاتانە بكەن كە داهات و سەرچاوەی سرووشتییان زۆر نییە، گرنگییەكی زۆریان بە عەقڵی مرۆڤ داوە، ئێمە كارێكی زۆر باشمان لەسەر ئەوەش كردووە، پێش چەند ساڵان (KAI)ـمان ڕاگەیاند بۆ داهێنان، تاوەكوو گەنجانی ئێمە و خەڵكی شارەزامان بتوانن سوود لە تواناكانی بەردەستی حكوومەت وەربگرن كە تەرخان كراوە بۆ هاریكاریی گەنجان بۆ داهێنان و پێشخستنی هزر و بیر و عەقڵی خەڵكی ئێمە.

ئەم بوارانە هەموویان هەن، ئینشائەڵا خوا دەرفەت بدات، ئینشائەڵا زۆر فرسەت و دەرفەتی دیكەش دێنە پێشەوە.

*بەخێرهاتنی تۆ دەكەین و سوپاست دەكەین كە ئەم دەرفەتەت پێ داین. من یەكێكم لە پیشەسازیی پشت پێشانگاكانی دهۆكم، پارچە زەوییان بۆ ئێمە تەرخان كرد كە خۆمان ئاوەدانی بكەین، ئێمە خۆمان پارچە زەوییەكەمان ئاوا كرد باش بوو ئەلحەمدولیلا، هەندێك گرێبەستیان بۆ دروست كردین، لەو گرێبەستەدا هیچ خاڵێك كە لە سوودی ئێمەدایە تێیدا نەبوو، تەنیا یەك خاڵی تێدابوو، ئەوە بوو بە دووساڵ، دەیانەوێ ئەو خاڵەش لابدەن.

سەرۆكی حكومەت: كێ هەوڵدەدات؟

*شارەوانی. ئەو خاڵە سوودی ئێمەی تێدایە و دەیانەوێ ئەو خاڵە دەربێنن. ئێمە كاسبكارین و بە هەموو ڕێگەیەك هەوڵمانداوە ئەو خاڵە دەرنەهێنن، كەچی هەر هەوڵدەدەن. هەندێك خاڵی مۆڵەتیان داناوە، رسووماتمان هەمووی داوە كە یەكێك لەوانە هی شەقام و شۆستە و جۆگەن، ئێمە رسووماتەكەشمان داوە، ئەوە بوو بە دوو ساڵ، ئێمە هیوادارین ئەو شەقامەمان بۆ تەواو بكەن، ئێمە وەك كاسبكار لەنێو ئەو ناخۆشییەدا هەندێك بۆمان ئیزعاجە.

سەرۆكی حكومەت: تۆ دەتوانیت دواتر داواكاریی خۆت بنووسیت و دواتر بیدەیتە ئەو برادەرانەی لەگەڵ منن؟

*مەمنوونی جەنابت دەبم. زۆر سوپاس.

*من دوو گلەییم هەیە، یەك: من دەمەوێ بنبڕكردنی گەندەڵی و واستەكاری لە بواری دامەزراندن و خانەنشینیدا هەبێت. هەروەها زیاتر گرنگیی بە گەڕەكە زێدەڕۆكان بدرێت، گرنگیدان بە ڕێگەوبانی ئەوان، دانیشتووانی ئەو شوێنانە بە زووترین كات داواكانیان بێتە چارەسەركردن. من یەكێكم لەوانەی لەو گەڕەكانەی دەژین، ژیانی ئەوان گەلێك نالەبارە و داوات لێ دەكەین چارەسەرێكی بە پەلەیان بۆ بكرێت، زۆر سوپاس.

سەرۆكی حكومەت: با من لە پرسیارت تێ بگەم، زێدەڕۆیی بەردەوام بن یان ڕابگیرێن؟

*نانا ڕابگیرێن و چارەسەرێكیش بۆ ژیانی ئەوان بكرێت، چونكە ئەوان ناتوانن هیچ بكەن وەك خانوو و ژیان و ڕێگەوبان، ئەمە مەبەستی منە.

سەرۆكی حكومەت: ئەگەر دەزانن لە جێیەك بە واستەكاری یان گەندەڵی خەڵك دادەمەزرێن یان فەرق و جوودایی دەكرێت، بە نووسین بیدەن بە من و پاشان بە دوایدا دەچم. بۆ بابەتی زێدەڕۆیی من حەز ناكەم خەڵك زێدەڕۆیی بكەن، هەموو كەسێك مافی ئەوەی هەیە كە ژیانێكی وای هەبێت شایستەیان بێت، بەڵام با زیادەڕۆیی نەكەن و بیكەن بە ئەمری واقع و ببێتە بەریەككەوتن لەگەڵ حكوومەت. باوەڕ بكەن من دەمەوێت هیچ كەسێك لەم وڵاتەدا نەمێنێت كە باشترین ژیانی نەبێت.

گەلێك مەمنوون، دەستی ئێوە هەمووان خۆش بێت.