دواین زانیاری له‌باره‌ی چاكسازی له‌ خانه‌نشینی و مووچه‌ و ده‌رماڵه‌كانی حكومه‌ت له‌ خواكوڕكه‌وه‌ بزانه‌

پێشتر خواكوڕك وه‌ك یه‌كه‌م میدیا ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد كه‌ حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان پرۆژه‌یه‌ك ئاماده‌ ده‌كات بۆ كۆتایی هێنان به‌ خانه‌نشینی پله‌ی تایبه‌ته‌ نا ئاساییه‌كان، كه‌ رێژه‌یان 160 هه‌زار كه‌سه‌ و له‌سه‌ر حزبه‌كان دابه‌ش بوونه‌، 100 هه‌زاری هی گۆڕان و یه‌كێتیه‌، 60 هه‌زاره‌كه‌ی تری هی هه‌موو حزبه‌كانی تریشه‌ به‌ پارتیه‌وه‌”.

له‌و باره‌یه‌وه‌ ئامانج رەحیم، سکرتێری ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە ھەژماری تایبه‌تی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك رایگەیاند: “پڕۆژە یاسای چاکسازی لە خانەنشینی و مووچە و دەڕماڵە لە دووتوێی 20 ماددە، بۆ چاکسازی لە بواری مووچە و خانەنشینی، بەخۆشحاڵیەوە بە بڕیاری ژمارە 129 ی ئەنجومەنی وەزیران پەسەندکرا و ڕەوانەی پەرلەمان دەکرێ کە داواکاری لە مێژینەی کۆمەڵانی خەڵکی کوردستانە، و میکانیزمی ئاشکرای بۆ دانراوە لە 90 ڕۆژی یەکەمی ساڵی دارایی 2018 دەبێت بکەوێتە بواری جێبەجێبکردنەوە، بەمەش هەم دادپەروەریی و هەم بڕە پارەیەکی زۆر دەگەڕێتەوە تا مووچەی مووچەخۆرانی شایستەی لێ بدرێ، هه‌روها ئەوەشی خستووەتەڕوو: “ئەم پڕۆژە گرنگە، پڕۆژەی هاوبەشی حکومەت و پەرلەمان و دامەزراوەکانی چاودێریی و نەزاهە و داواکاری گشتی و شورایە، و دەبێت هی سەرجەم حیزبەکانیش بێت بە دێرین و نوێوە”.

 هه‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌ فرسه‌ت سۆفی ئه‌ندام په‌رله‌مانی كوردستان له‌سه‌ر فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان ده‌لێـ”بەپێی پڕۆژە یاسای چاکسازی حکوومەت کە بۆ پەرلەمان رەوانە کراوە، چاکسازی گشت  مووچە خۆران ده‌گرێته‌وه‌ جا خانەنشین بێت یاخود مووچە لە حکوومەت وەرگرێت، بەجێبەجێکردنی ئەو پڕۆژە یاسایەش ماف بۆ خاوەن ماف دەگەڕێتەوە و عەدالەتی لەمووچە دەکرێت و پارەیەکی زۆریش بۆ حکوومەت دەگەڕێتەوە، هه‌روه‌ها ده‌شلێـ”حکوومەت پڕۆژەیەکی باشی چاکسازی ئامادەکردووە لەبارەی چاکسازی لە کەرتی وەزیفی گشتی و ئەوانەی ھەرمینحە و پارەیەک لەحکوومەت وەردەگرن، چونکە لەنێو وەزیفەی گشتی کە پەیوەندی بەمووچەخۆرانەوە ھەیە چەندین کێشەمان ھەیە، بەشێکی پەیوەستن بەخانەنشینی و بەشێکی پەیوەستن بە دەرماڵە و بەشێکی پەیوەستە بە پلە بەرزکردنەوە و بەشێکیشی تایبەتەبە پلە تایبەتەکان، جا لەو پڕۆژە یاسایە ھەموو کێشەکان چارەسەر کراوە.”
ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانتاره‌ی پارتی ئه‌وه‌شی به‌ ماڵپه‌ری فه‌رمی حزبه‌كه‌ی گوتووه‌” بەشێک لەمووچەخۆران بەیاسا چەند مووچەیەکیان پێدراوە و چۆن بەو یاسایە بتوانی خەرجی کەمبکرێتەوە و ناعەدالەتیش نەمینێت، بۆ نموونە پاسەوانی بەرپرسان جا حکوومی بن یاخود حیزبی ناکرێت یەکێک ١٠٠ی ھەبێت و ئەوەی دیکە کەمتر، بۆیە ئەمە ھەمووی رێکدەخرێت، یاخود یەکێک وەزیر نەبووە خانەنشین کراوە بەپلەی وەزیر لێی دەستێندرێتەوە و چ کاره‌ بووە ھەر ئەوەی بۆ حیساب دەکرێت و خەڵکانێک لەتەمەنێکی کەم لە پەرلەمانتار و وەزیری و ئەندامی ئەنجوومەنی پارێزگاکان خانەنشین دەکرێن، ئەمەش نامینێت و بەپێی یاسای خانەنشینی یەکگرتووی عێراق مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت، بۆیە بەو شێوەیه‌ کاری بۆ دەکرێت، ده‌شڵێ، “بەپێی پڕۆژە یاسای چاکسازی حکوومەت گەڕانەوەی مافە بۆ خاوەن ماف و گەڕاندنەوەی عەدالەت لەمووچە و کەمکردنەوەی خەرجیە، بۆئەوەی کێشەی مووچە چارەسەر بکرێت، چونکە بەجێبەجێکردنی ئەو پڕۆژە یاسایە پارەیەکی زۆر بۆ حکوومەت دەگەڕێتەوە.”
له‌باره‌ی پرۆژه‌كه‌ ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانتاره‌ زیاتر ده‌لێـ”پڕۆژە یاساکە ئامادەیە و رەوانەی پەرلەمان کراوە و سەرۆکایەتی پەرلەمانیش دەیخاتە بەرنامەی کار و خوێندنەوەی یەکەمی بۆ دەکرێت و رەوانەی لیژنە تایبەتمەندەکان دەکرێت، دواتر خوێندنەوەی دووەمی بۆ دەکرێت و دەنگی لەسەر دەدرێت و پەسەند دەکرێت و لەرۆژنامەی وەقائیعی كوردستان بڵاو دەکرێتەوە، ئەگەر جێبەجێش بکرێت گۆڕانکاری زۆر رودەدات و کاریگەریشی لەسەر کەمکردنەوەی خەرجیەکان دەبێت.
ده‌قی پرۆژه‌كه‌…
 ئامانجەکانی دەرکردنی ئەم یاسایە بریتین لم چه‌ند خاڵه‌ی خواره‌وه‌.
یه‌كه‌م” بەرجەستەکردنی یەکسانی و دادپەروەری لە خەرجکردنی مووچە و دەرماڵە و بەخشین و ئیمتیازاتە داراییەکانی تر لە هەرێمی کوردستان و راگرتنی سوودمەندبوونی ناشایستە لە بودجەی گشتی.
 دووه‌م، خاوێنکردنەوەی ناوی سوودمەندان لە بودجەی گشتی لە کەسانی ناشایستە و کەمکردنەوەی خەرجییەکانی تەرخانکراوی مووچە و دەرماڵە”. خاڵی سێهه‌م”رێگەگرتن لە سوودمەندبوون لە بودجەی گشتی بۆ زیاتر لە جارێک”.
چواره‌م” بەدامەزراوەییکردن و یەکخستنی بەڕێوەبەرایەتی و فەرمانگە جیاجیاکانی خانەنشینی لە بەڕێوەبەرایەتی گشتیی خانەنشینی لە وەزارەتی دارایی و ئابووری و چالاککردنی سندووقی خانەنشینی.
 پێنجه‌م” رێکخستنەوەی خانەنشینی خاوەن وەزیفە باڵاکان و پلەتایبەتییەکان لەسەر بنەمای گەیشتن بەتەمەنی یاسایی دیاریکراو بۆ خانەنشینی و ساڵانی خزمەت.
پشتبەست بە ئەحکامی ماددەی هەشتەم لە یاسای ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان ژمارە (3)ی ساڵی 1992 هەموار کراو و، لەبەر رۆشنایی کۆنووسی کۆبوونەوەی ئاسایی ئەنجوومەنی وەزیران ژمارە (39) لە رێکەوتی 21-12-2017 بڕیاردرا بە :

1- پەسندکردنی پڕۆژەیاسای (چاکسازیی لە خانەنشینی و مووچە و دەرماڵە و بەخشین و ئیمتیازەکانی دیکە لە هەرێمی کوردستان- عێراق) ، کە وێنەیەکی هاوپێچی ئەم بڕیارەیە و، رەوانەکردنی بۆ پەرلەمانی کوردستان لە رێگەی بەڕێز وەزیری هەرێم بۆ کاروباری پەرلەمان بە مەبەستی گفوتگۆکردن و بڕیاردان لەسەر پڕۆژەیاساکە.

2- وەزارەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان ئەم بڕیارە جێبەجێ دەکەن.

نێچیرڤان بارزانی
سەرۆکی ئەنجوومەنی وەزیران


Back to top button