هه‌ولێر و به‌غدا، چارەسه‌ری كێشەكان ده‌كه‌ن و ئایندەی پەیوەندیەكانیان دیاری ده‌كه‌ن
خواكوڕك
رۆژی پێنج شه‌ممه 29/9/2016 وه‌فدێكی باڵای هه‌رێم به سه‌رۆكایه‌تی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و ئه‌ندامیه‌تی هه‌ریه‌كه له كۆسرەت ڕەسوڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێم و مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و د. ڕۆژ نوری شاوێز ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین سكرتێری گشتیی یەكگرتووی ئیسلامیی كوردستان و محەمەد حاجی مەحموود سكرتێری حزبی سوسیالیستی دیموكراتی كوردستان و ئازاد بەرواری ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی و د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم سه‌ردانی به‌غدایان كرد وسەردانی بەغدای كرد و لەگەڵ سەرۆك وەزیران و سەرۆك كۆمار و سەرۆكی كوتلە سیاسییەكانی عێراق و سەرۆك و ئەندامانی هاوپەیمانێتی نیشتیمانیی شیعە كۆبۆوە.
به پێی هه‌واڵی مالپه‌ڕی فه‌رمی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم، یەكەمین وێستگەی سەردانەكەی سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری ئەنجوومەنی وەزیرانی حكوومەتی فیدڕاڵی عێراق و دیدار و كۆبوونەوە لەگەڵ حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق و وەزیرانی حكوومەتی عێراقی بوو.
لەم دیدارەدا سەرۆك وەزیرانی عێراق دوای بەخێرهێنانی سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری، باسی لە بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش و سەركەوتنە سەربازییەكانی هێزە عێراقییەكان و ئامادەكاری بۆ ئۆپڕاسیۆنی ئازادكردنی موسڵ كرد.
هەر لەو كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی جەختی لە ئەولەویەتی هاوبەشی نێوان هەرێم و بەغدا كردەوە كە تێكشكاندنی داعش و ئازادكردنی شاری موسڵە و خۆشحاڵیی خۆیشی نیشاندا بە ئاستی هەماهەنگی و ڕێككەوتنی سەربازیی نێوان هەرێم و بەغدا لە ئامادەكاری بۆ ئازادكردنی شاری موسڵ. لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ڕۆشنایی خستەسەر تەحەدیاتی هاوبەشی نێوان هەرێم و بەغدا كە خۆی لە شەڕی داعش و قەیرانی ئابووری و مەسەلەی ئاوارەكان و دووبارە ئاوەدانكردنەوە دەبینێتەوە و بە پێویستیشی زانی كە هەموو هەوڵێك بۆ هاوكاری و كاری هاوبەشی نێوان هەردوولا بخرێتەگەڕ.
هەر لەم دانیشتنەدا جەخت لە بەردەوامیی دیالۆگ و لێكتێگەییشتن لەنێوان هەرێم و بەغدا كرایەوە.
لەدوای ئەم كۆبوونەوەیە كۆبوونەوەیەكی دووقۆڵیی لە نێوان سەرۆك بارزانی و سەرۆك وەزیرانی عێراقی بەڕێوەچوو و تێیدا بیروڕا لەبارەی چۆنییەتی چارەكردنی كێشەكان و ئاییندەی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و هەماهەنگیی نێوانیان ئاڵوگۆڕ كرا.
لەدوای كۆبوونەوەكە نیوەڕۆخوانێك لەسەر شەرەفی سەرۆك بارزانی و شاندی باڵای هەرێمی كوردستان لە لایەن سەرۆك وەزیرانی عێراق ڕێكخرا و تێیدا ژمارەیەكی زۆری وەزیر و كەسایەتیی سیاسی و سەرۆكی كوتلە سیاسییەكان عێراق ئامادە بوون.
لەدوای نیوەڕۆخوانەكە سەرۆك بارزانی و سەرۆك وەزیرانی عێراقی لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكان و ئامانجی سەردانی شاندی هەرێمیان بۆ دەزگاكانی ڕاگەیاندن شی كردەوە.
لە چوارچێوەی سەردانی ڕۆژی پێنجشەممە 29ـی 9ـی 2016 بۆ شاری بەغدا بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری كە پێكهاتبوو لە كۆسرەت ڕەسوڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێم و مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و د. ڕۆژ نوری شاوێز ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین سكرتێری گشتیی یەكگرتووی ئیسلامیی كوردستان و محەمەد حاجی مەحموود سكرتێری حزبی سوسیالیستی دیموكراتی كوردستان و ئازاد بەرواری ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی و د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم، پێشوازی لە شاندی كوتلەی تیاری سەدری لە پارلەمانی عێراق كرد.
لە دیدارەكەدا ئەندامانی شاندی كوتلەی تیاری سەدری سەردانی سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەریان بە گرنگ و مێژوویی وەسف كرد و كورتەیەكیان لەبارەی پڕۆسەی سیاسیی عێراق و تێبینییەكانیان لەبارەی پڕۆسەی سیاسی و پێویستیی چاكسازی لە كاروباری ئیداری و سیاسیی عێراق خستەڕوو و جەختیان لە كاری هاوبەش و حیواری نێوان لایەنەكان كردەوە. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی ئامانجی سەردانی خۆی و شاندی باڵای هەرێمی بۆ بەغدا شی كردەوە باسیشی لەو ئەولەویەت و تەحەددیاتە هاوبەشە كرد كە دەبێتە پاڵنەرێكی بەهێز بۆ كاری هاوبەش و هەماهەنگی و حیوار لەپێناو چارەسەركردنی كێشەكان. سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا باسی لە ڕێككەوتنی سەربازیی نێوان هەرێمی كوردستان و حكوومەتی عێراق و ئامادەكارییەكان بۆ ئۆپڕاسیۆنی ئازادكردنی موسڵ كرد.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا هەردوولا تەئكیدیان لە پێویستی حیوار و گفتوگۆی نێوان لایەنەكان كردەوە ئەویش لەپێناو دەستپێكردنی لاپەڕەیەكی تازە بۆ چارەسەركردنی گرفت و قەیرانەكان.
هەر لەدوای ئەم كۆبوونەوەیە سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری پێشوازیی لە شاندێكی كوتلەی ئیئتیلافی نیشتیمانیی عێراقی كرد.
لە كۆبوونەوەكەدا سەرۆك بارزانی گوتەیەكی لەبارەی شەڕی تیرۆر و قەیرانی دارایی و ئاوارەكان و كاڵبوونەوەی متمانەی نێوان لایەنەكان و ئاییندەی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا پێشكەش كرد و بە پێویستی زانی كە لە ڕێگەی گفتگۆ و لێكتێگەییشتن كار بۆ نەهێشتنی گرفتەكان بكرێت و ئامانجی سەردانی شاندی باڵای هەرێمی كوردستانی شی كردەوە. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا شاندی ئیئتیلافی نیشتیمانیی عێراقی نیگەرانییەكانی خۆیان لەمەڕ پڕۆسەی سیاسی و هەروەها ئاسەواری شەڕی تیرۆر و قۆناغی دوای داعش ڕاگەیاند و داوایشیان كرد كە لە كاری سیاسی و پارلەمانیدا هەماهەنگیی زیاتر لەنێوان ئیئتلافی نیشتیمانی و لایەنە كوردستانییەكان هەبێت. هەروەها سوپاس و پێزانینی خۆیشیان ئاراستەی سەرۆك بارزانی و خەڵكی كوردستان كرد كە بوونەتە پەناگەی ژمارەیەكی زۆری ئاوارە و لێقەوماوی شەڕی تیرۆریستانی داعش.
پاش ئەو كۆبوونەوەیە هەر لە نووسینگەی د. ڕۆژ نوری شاوێز لە شاری بەغدا سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری پێشوازیی لە شاندی ئیئتیلافی عەرەبی بە سەرۆكایەتیی ساڵح موتلەگ كرد.
لەو دیدارەدا شاندی ئیئتیلافی عەرەبی خۆشحاڵیی خۆیان نیشاندا بە سەردانی سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری بۆ بەغدا و بوونی سەرۆك بارزانیان لە شاری بەغدا بە پێویست زانی بۆ چارەكردنی كێشەكان. هەروەها تێبینی و نیگەرانییەكانی خۆیان لەبارەی پڕۆسەی سیاسی و قۆناغی دوای داعش نیشان دا و وێڕای ستاییشكردنی ئەزموونی هەرێمی كوردستان داوایان كرد كە لە پڕۆسەی ئازادكردنی موسڵ ژیانی هاووڵاتیانی ئەو شارە لەبەرچاو بگیرێت كە مەعاناتێكی زۆریان لە دەست داعش بینیوە و لێبوردەیی و ئاشتەوایی لە ناوچە ئازادكراوەكان بەرقەرار بێت. هەروەها جەختیان لە دەستپێكردنی قۆناغێكی تازەی شەراكەت و گرێبەستی كۆمەڵایەتی كردەوە كە تێیدا هەموو لایەك هەست بە دڵنیایی بكات.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی باسی لە ئامادەكارییەكان بۆ ئازادكردنی شاری موسڵ كرد و كورتەیەكیشی لەبارەی مێژووی عێراق و ئەو كارەساتانەی بەسەر پێكهاتەكانی عێراقدا هاتووە بۆ شاندی میوان خستەڕوو.
لە چوارچێوەی سەردانەكەی بۆ شاری بەغدا بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە یاوەریی شاندێكی باڵای هەرێم كە پێكهاتبوو لە كۆسرەت ڕەسوڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێم و مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و د. ڕۆژ نوری شاوێز ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین سكرتێری گشتیی یەكگرتووی ئیسلامیی كوردستان و محەمەد حاجی مەحموود سكرتێری حزبی سوسیالیستی دیموكراتی كوردستان و ئازاد بەرواری ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی و د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم، سەردانی كۆشكی كۆماریی كرد و لە لایەن بەڕێز د. فواد مەعسووم سەرۆك كۆماری عێراق پێشوازی لێ كرا.
لە دیدارەكەدا باس لە گرنگی و بایەخی سەردانی شاندی باڵای هەرێم بۆ بەغدا و دیدار لەگەڵ سەركردەكانی عێراق كرا و بە پێویستیش زانرا لەپێناو چارەسەركردنی كێشەكان حیوار و گفتوگۆی بەردەوام لەنێوان هەرێم و بەغدا دا هەبێت.
لە بەشێكی دیكەی ئەو كۆبوونەوەیەدا بیروڕا لەبارەی دوا پێشهاتەكانی نێو پڕۆسەی سیاسیی عێراق كرا و هەڵوێستی لایەنە سیاسییەكانی عێراق لەمەڕ پڕۆسەی سیاسیی عێراق خرایە بەر باس و گفتوگۆ.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتیمانی كۆبوونەوە
ئێوارەی ڕۆژی پێنجشەممە 29ـی 9ـی 2016 لە چوارچێوەی سەردانەكەی بۆ شاری بەغدا بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری كە پێكهاتبوو لە كۆسرەت ڕەسوڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێم و مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و د. ڕۆژ نوری شاوێز ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین سكرتێری گشتیی یەكگرتووی ئیسلامیی كوردستان و محەمەد حاجی مەحموود سكرتێری حزبی سوسیالیستی دیموكراتی كوردستان و ئازاد بەرواری ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی و د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم، لەگەڵ سەید عەممار ئەلحەكیم سەرۆك و ژمارەیەك لە ئەندامانی هاوپەیمانیی نیشتیمانی كۆبۆوە.
لەو كۆبوونەوەیەدا كە لە نووسینگەی سەید عەممار ئەلحەكیم سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتیمانی بەڕێوەچوو، سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتیمانی بە گەرمی بەخێرهاتنی سەرۆك بارزانی و شاندی باڵای هەرێمی كرد و لە گوتەیەكدا جەختی لە بەهێزتركردنی حیوار و لێكنزیككەوتنەوەی لایەنەكان كردەوە و بە پێویستیشی زانی ئەو ئیشكالیاتەی لە پڕۆسەی سیاسیی عێراقدا بوونی هەیە چارەسەر بكرێت. هەروەها ڕۆشنایی خستەسەر پەیوەندییە مێژووییەكانی شیعە و كوردستان و داوای كرد پەیوەندییەكان توندوتۆڵتر بكرێن و ئەوەیشی خستەڕوو لە ئەنجامی نزیكی و هاوپەیمانیی شیعە و كوردستان دەستكەوتی گەورە بۆ عێراق هاتووەتە ئاراوە. پەیوەست بە ئازادكردنی شاری موسڵ جەختی لەوە كردەوە كە لە تەنیشت پلانی سەربازی پێویستە دەستكەوتی سیاسیش هەبێت و ڕێز لە تایبەتمەندیی پێكهاتەكان بگیرێت.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی پشتگیریی هەموو هەوڵێكی كرد كە لەپێناو چارەسەركردنی گرفتەكاندابێت و وێڕای ئاماژەدان بە قوربانیدانی گەلی كوردستان و پێشمەرگە لە شەڕی داعش هێمای بەو گرفتانەدا كە لە ئەنجامی پێشێلكردنی دەستوور و پشتگوێخستنی پڕەنسیپی شەراكەت هاتووەتە ئاراوە. لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی باسی لە مێژووی هاوبەشی گەلی كوردستان و عێراق و ئەو نەهامەتیانە كرد كە لەو مێژووەدا بەسەر گەلی كوردستاندا هاتووە.
سەرۆك بارزانی باسی لە هەڕەشەی تیرۆر و توندڕۆیی كرد و جەختی لەوە كردەوە كە لەپێناو ڕێگەگرتن لە توندڕۆیی و سەرهەڵدانەوەی تیرۆر هەوڵی هەمە لایەنە پێویستە و باسیشی لە ئامانج و پەیامی شاندی باڵای هەرێمی كوردستان كرد و ئەوەی خستەڕوو كە لە ڕێگەی ئەولەویات و تەحەدیاتی هاوبەش زەمینە بۆ چارەسەركردنی یەكجارەكیی گرفتەكان خۆش ببێت.
ئاییندەی پەیوەندیی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق و بابەتی شەراكەت تەوەرێكی سەرەكیی كۆبوونەوەی نێوان شاندی باڵای هەرێم و هاوپەیمانیی نیشتیمانی بوو و دوای گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوەیەكی چڕوپڕ بڕیار لەسەر ئەوە درا كە لیژنەیەكی هاوبەش بۆ دیراسەی چارەسەركردنی كێشەكان و هەروەها ئاییندەی پەیوەندیی نێوان هەرێم و عێراق پێكبهێندرێت.
جێگەی ئاماژەپێكردنە كە لەم سەردانەدا ئێوارەخوانێك لەسەر شەرەفی سەرۆك بارزانی و شاندی یاوەری لە لایەن سەید عەممار ئەلحەكیم ساز درا و ژمارەیەكی زۆری ئەندامان و كەسایەتییە باڵاكانی هاوپەیمانیی نیشتیمانی ئامادە بوون.
هەر لەدوای كۆبوونەكەیش سەرۆك بارزانی و سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتیمانی لە پڕێسكۆنفڕانسێكدا ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكەیان بۆ دەزگاكانی ڕاگەیاندن شی كردەوە.
