نهێنی رۆژێكی پێش 23ی حوزەیران ئاشكرا دەبێت

راپۆرت: خواكوڕك
لە 18ی ئایاری 2015، هەموو خەڵكی كوردستان چاوەرێی ئەوەبوون، ژووری عەمەلیات بۆ سەرخستنی پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان چۆن دەست بەكار دەبێت و حزبەكان چۆن هەموویان پێكەوە بەرنامە بۆ ئەم پرۆسەیە دادەڕێژن، بەڵام مخابن پیلانی نەوشیروان مستەفا ئەوە بوو، چۆن رێگری لەوە بكات ئەم ژووری عەمەلیاتە دەست بەكاربێت و پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان شكست پێبهێنێت.

ئەوەی لێرەدا گرنگە بۆ مێژوو بگوترێت، ئەوەیە كە هەتا دوای رۆژی 18ی ئایاری 2005، هیچ لایەنێكی سیاسی پڕۆژەی نەبووە بۆ هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان، تەنانەت پارتی دیموكراتی كوردستانیش، هەرگیز لەو قەناعەتەدا نەبوو كە لەكاتێكی ئاوا هەستیار و مێژووییدا، لایەنێكی سیاسی پیلانێكی بەوجۆرە بۆ تێكدانی پرۆسەی سەربەخۆیی و سووتاندنی كوردستان دابڕێژێت، بۆیە ئەگەر سەرنج لە رۆژەكانی نێوان 18ی ئایار و 23ی حوزەیرانی 2015 بدەین و بە تۆماری كۆنگرە رۆژنامەوانییەكانی شاندی پارتی لەگەڵ هەموو لایەنە سیاسییەكاندا بچینەوە، ئەوا نییەتپاكیی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان بەرامبەر هەموو لایەنە سیاسییەكان بەگشتی و بزووتنەوەی گۆڕان بەتایبەتی گەیشتبووە ئەو ئاستەی راشكاوانە جەختیان لەوە دەكردەوە كە دەبێت هەموو لایەك پێكەوە سوود لە ئەزموونی یەكتری وەربگرین و ئەو قۆناخە هەستیارو ناسكە لە مێژووی نەتەوەكەمان بە سەركەوتوویی تێپەڕێنین. بۆیە لە دیدی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە پرسەكان بەوجۆرە دەخوێندرانەوە، مادام بە یەكگرتوویی و یەكڕیزی گەلی كوردستان توانی لەبەرامبەر دەوڵەتێكی تیرۆریستی دڕندەی وەك داعش رابوەستێت و سەركەوتنی گەورە تۆمار بكات و سەرنجی هەموو جیهان رابكێشت و ئەم یەكڕیزی و یەكهەڵوێستییەش بۆتە هەوێنی دەستپێكردنی پرۆسەی سەربەخۆیی، ئەوا پرسی تێڕوانینی جیاواز بۆ پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، یان هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان، مەسەلەیەكی هێندە گەورە نییە حزبەكان نەتوانن لەسەری رێكبكەون، هەروەها لەدیدی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە بەوجۆرە سەیری ئەم پرسە دەكرا، هەتا ئەگەر تێڕوانینی جیاوازی حزبەكان لەسەر ئەم پرسە لە چوارچێوەی كۆبوونەوەی نێوان حزبەكانیشدا نەگەنە رێككەوتن، ئەوا هاوكات پەرلەمانی كوردستان لیژنەیەكی بۆ نووسینەوەی دەستووری كوردستان پێكهێناوەو دەكرێت ئەم پرسە لەناو نووسینەوەی پڕۆژەی دەستووری كوردستان چارەسەر بكرێت، پاشانیش گەلی كوردستان كە دەنگ لەسەر پڕۆژەی دەستوورەكە دەدات، ئەوا كێشەكە چارەسەر دەكرێت.
بەڵام دیسان بەداخەوە، شەخسی نەوشیروان مستەفا كە سەرپەرشتی ئەو پیلانە ترسناكەی دەكرد، هەوڵیدا بە رێگەی زۆرینەی پەرلەمانی هەموو پرسەكانی كوردستان بهێنێتەوە خاڵی سفر، ئەمانە هەموو لەكاتیكدا بوون كە پارتی دیموكراتی كوردستان بەرامبەر ئەو پیلانە ترسناكە خافڵگیربوو، نییەتپاكیی پارتی بەوجۆرە بوو بەرامبەر شەخسی نەوشیروان مستەفا، كە ئەو رۆڵی سەرەكی لە پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستاندا بگێرێت، بەڵام لەبەرامبەردا پیلانی رق و كینەی نەوشیروان مستەفا گەیشتبووە ئەوەی كودەتا بەسەر پارتی و كوردستاندا بكات، لەمەش زیاتر شێوازی مامەڵەی نەوشیروان مستەفا بە ئاشكرا لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان بەجۆرێك بوو، بە نهێنیش بۆ دروستكردنی زۆرینەی پەرلەمانی و ئەنجامدانی كودەتاكەی بە جۆرێكی دیكە بوو، بۆیە لەم ژینگە ناڕۆشنەی نەوشیروان دروستی كردبوو، پارتی لەوە بێ ئاگابوو كە كودەتایەك بەڕێوەیە، بۆیە لە رۆژی 23ی حوزەیران نیسابی یاسایی بۆ دانیشتنی پەرلەمان دروست بوو، كە خوێندنەوەی یەكەم بۆ یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان كرا، ئیدی دەستەكانی پشتەوەی ئەو كودەتایە ئاشكرابوون، راستە هەندێك ئەندام پەرلەمانتاری لایەنەكانی دیكە ئەوانیش خافڵگیرانە ئامادەی كۆبوونەوەكەی 23ی حوزەیران بوون، بەڵام دواتر بۆ ئەو لایەنانەش روون بووەوە كە پرسەكە بریتیی نییە لە هەمواركردنەوەی یاسایەك، بەڵكو ئەمە كودەتایەكە بۆ لەباربردنی پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان و دروستكردنی فیتنەو ئاژاوەیەكی گەورە لە كوردستاندا.
لەدوای 23ی حوزەیران كە لای نەوشیروان مستەفا بەشی یەكەمی پیلانەكەی بەسەركەوتوویی جێبەجێ كرابوو، غروورییەكی شێتانەی ئەوتۆ دروست بوو كە بێجگە لە بەتۆمەت بەشینەوە و پەرەپێدانی كەلتووری جنێودان و یەكتری سڕینەوە، گوێی لە هیچ شتێكی دیكە نەدەگرت، بەڵام لەبەرامبەردا لەدوای ئەو بەروارەوە هەتا 19ی ئابی 2015، لایەنە سیاسییەكان و هاوپەیمانان و نەتەوە یەكگرتووەكان زیاتر لەمەترسی ئەم پیلانە تێدەگەیشتن، هەربۆیە لەكاتێكدا نەوشیروان سەرمەستی ئەوە بوو بەشێكی پیلانەكەی بەسەركەوتوویی جێبەجێكراوە، بەڵام لەوە بێ ئاگا بوو كە بەشی دووەمی پیلانەكەی كە تەواوكردنی كودەتاكەیەتی بەتەواوەتی لای هاوپەیمانان و نەتەوە یەكگرتووەكان و بەشێكی حزبە سیاسییەكانی كوردستان ئاشكرابووە، بۆیە دیسان بەهەمان ریتم و رەفتاری پێش 23ی حوزەیران بە دوو شێوە كاری لەسەر پیلانەكەی دەكرد، لەسەر ئاستی قسەكردن لەگەڵ حزبەكان بەو شیوەیە قسەی دەكرد كە ئەم پرسە بە دیالۆگ چارەسەر دەكرێت، بە نهێنیش كاری بۆ ئەوە دەكرد، چۆن رۆژی 23ی حوزەیران بە زۆرینەی پەرلەمان بەشی یەكەمی پیلانەكەی جێبەجێ كرد، لە 19ی ئابیش بەشەكەی دیكەی جێبەجێ بكات، بەڵام بە یەك دوو رۆژ پێش 19ی ئاب، ئەمریكا و بەریتانیاو نوێنەری نەتەوەیەكگرتووەكان بەهەموو قورسایی خۆیان هاتنە ناو پرۆسەكەو هەوڵیاندا هاوكاری لایەنە سیاسییەكانی كوردستان بكەن بۆ ئەوەی رێگە لەوە بگرن فیتنەو ئاژاوە لەكوردستان دروست بێت، بۆ ئەمەش بە ئامادەبوونی نوێنەرانی ئەمریكا و نەتەوە یەكگرتووەكان و بەریتانیا هەر پێنج لایەنە سیاسییەكە بۆ ماوەی 19 كاتژمێر كۆبوونەوەیان كرد بۆ ئەوەی رۆژی 19ی ئاب پەرلەمان ئەو كۆبوونەوەیە دوابخات، بەڵام نەوشیروان مستەفا غروورییەكەی گەیشتبووە ئەو ئاستەی ئەو فرسەتەی بۆ هاتۆتەپێشەوە لەدەستی نەدات و كودەتاكەی بەسەر پارتیدا تەواو بكات، هەربۆیە كاتێك لە رۆژی 19ی ئاب یوسف محەمەد كە پێداگیری كرد لەسەر ئەوەی هەر دەبێت پەرلەمان كۆبوونەوەی خۆی بكات، ئەوە بوو نیسابی یاسایی تەواو نەبوو، بەمەش بەشی دووەمی پیلانەكەی نەوشیروان مستەفا شكستی هێنا و كوردستان پێی نایە قۆناغێكی دیكەوە.