پراڤدا: پرسی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی كورد بووەتە حەتمیەتێكی رەها
خواكوڕك
دوای ئەوەی پارتی و یەكێتی بۆ بەرەو پێشوەبردنی پرسی ریفراندۆم و بە جێگەیاندنی بە شاندێكی هاوبەش سەردانی پارت و لایەنە سیاسیەكانی كوردستان دەكەن, لە ئێستادا ئەم پرسە بووەتە پرسی میدیاكانی جیهان, ئەمڕۆ ماڵپەرێكی رووسیا لەو بارەیەوە دەنوسێت:” دۆزی كورد لە زیهنی رایگشتی جیهانیدا رەگی داكوتاوه. پرسی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی كورد بووەتە حەتمیەتێكی رەها” و “ئەمریكا هەوڵەكانی خستووەتەگەڕ بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان”.
لە وتارێكی شیكاری كە ماڵپەڕی پراڤدای رووسی بڵاوكراوەتەوە, هاتووە: “لەم ماوەی دواییدا، شیمانەی دەركەوتنی كیانی دەوڵەتی كوردی لە باكووری سووریا و عێراقدا زیاتر گیانی بە بەردا هاتووه ”
بە گوێرەی راپۆرتە هەواڵییەكانی كەناڵەكانی راگەیاند، ئەمریكا تەنیا گرەو لەسەر هێزی چەكداری و سەربازی كورد ناكات، لە دژی داعش؛ بەڵكو لە پێناو بەدەستهێنانی مافی چارەی خۆنووسین و دامەزراندنی دەوڵەتێكی سەربەخۆ، واشنتن لە رووی مەبدەئییەوه، رەزامەندی بۆ كورد دەربڕیوه”.
ئەو سایتە بە چاوپۆشی لە مافی گەلی كوردستان بۆ بەدەستهێنانی مافی چارەی خۆنووسین، ئاماژەی بۆ ئەو ئەگەرانە كردووە، كە رەنگە دوای راگەیاندنی دەوڵەتی كوردستان رووبدەن هەروەها دامەزراندنی ئەو دەوڵەتە ئامانجێكی گەورەی ستراتیژی لە پشتەوە بێت, چونكە لە ئاستی هەرێمایەتی و جیهانیدا رەنگە دەوڵەتی كوردستان ببێتە كارتێكی بەهێزی فشار”.
سایتەكه لە رێی ئەو وتارەوە هەوڵیداوە بە دوای پرسیاری “بۆچی پێویستە دەوڵەتی كوردستان دابمەزرێت و لە پێناوچیدا.. ” بگەڕێت و بۆ وەڵامی پرسیارەكەشی چەند لێكدانەوەیەكی “نەرێنیانەی” لە بارەی هاوكێشە سیاسییەكانی ناوچەكە خستووەتەڕوو.
سایتەكە لە باسی گرنگی دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان دوو خاڵی نووسیوە و لە خاڵی یەكەمی ئەو گرنگییەدا نووسیویەتی: “دەركەوتنی دەوڵەتی كوردی خاوەن سوپایەكی پڕ ئەزموون و شارەزا و پڕچەككراو بە چەكی نوێ، لە توانایدایە رووداوگەلێك بخوڵقێنێت، كە گۆڕانكاری ریشەیی بەسەر تەرازووی هێز لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاستدا بهێنێت”.
لە خاڵی دووەمی ئەو گرنگیەشدا نووسیویەتی: “لە رێی دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستانەوە، تەنانەت ئەمریكاش دەتوانێت زۆرێك لە كێشە جۆرایەتییەكانی چارەسەر بكات. لانیكەم ئەمریكا دۆستێكی كاریگەر و گرنگی لە ناوچەكە دەبێت. ئەوەش دەبێتە هۆی ئەوەی ئەمریكییەكان توانای سیاسەت و جوڵەی زیاتریان لە ئاستی هەرێمایەتیدا هەبێت”.
هەروەها نووسیویەتی: “دەوڵەتی كوردستان دەبێتە كارتێكی یەكلاكەرەوەی پڕ بەها بۆ ئیدارەدانی رەوتی رووداو و ململانێ هەستیارەكانی ناوچەكە بە تایبەتی كاتێك ئەو كێشانەی هەن بە تێپەڕینی كات و گۆڕانی نەوەكان تایبەتمەندی هەرە گرنگی خۆیان لە رووی تێڕوانینی باو و نەریتی سیاسەتی (ئەنگلۆ سكسۆنییەوە) لەدەستدەدەن. ئیدی ئەو ململانێیانە ناتوانن رۆڵی هێڵی یەكلاكەرەوە ببینن”.
پراڤدا لە وتارەكەدا نموونەی ململانێی فەلەستین و ئیسرائیلی هێناوەتەوە، كە ئێستا هەردوولا بەدوای چارەسەری ئاشتییانەدا دەگەڕێن. وەك 20 ساڵ یان 30 ساڵ پێش ئێستا نیین، كە رووبەڕووی یەكدی دەبوونەوە. “ئەمەش مانای وایە رووداوە هەرێمایەتییەكان دینامیكیەتی تایبەت بە خۆیان لە ناوخۆوە وەردەگرن. زاڵبوون بەسەریاندا لە دەرەوە زۆر ئەستەم دەبێت، كە ئەمەش پێچەوانەی سیاسەتی ئەنگلۆ سكسۆنی و ئەمریكایە، هەر بۆیە بەدوای هێڵی نوێ و دابەشكاری نوێدا دەگەڕێن”.
پراڤدا ئەوەشی نووسیوە: “لەم قۆناغەدا دۆزی كورد لە زیهنی رایگشتی جیهانیدا رەگی داكوتاوە، بەوەی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی كورد حەتمییەتێكی رەهایە, چونكە كورد چەندین سەدەیە لەگەڵ عەرەب و پێكهاتەكانی دیكەدا دەژیت”، بەڵام هیچ ئاماژەیەكی بە سیاسەتی دەسەڵاتەكانی بەغدای پایتەخت لە بەرامبەر كوردستان نەكردووە و سەرنجیشی بۆ ئەوە راكێشاوە، كە بە گوێرەی هەڵكەوتەی جوگرافی دەوڵەتی كوردستان لە یەك كاتدا دەبێتە “دراوسێی توركیای سوننە و ئێرانی شیعە”.
لە كۆتایی وتارە شیكارییەكەدا ئەو سایتە رووسییە دەڵێت: “دەوڵەتی كوردستان لە سەروبەندی جەنگدا لەدایكدەبێت –وەك ئاماژەیەك بۆ شەڕی داعش- پێگەكەی دەكەوێتە دڵی جیهانی ئیسلامی و خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی گەورە”.
