ئەوەی یەكێتی كردی ئینتحاری سیاسی بوو
ئەوەی یەکێتی کردی تکرار کردنەوەی دەرچوون بوو لە بزووتنەوەی رزگاری خوازی کوردستان و ئەوتونێلەی یەکێتی ھەڵی بژاردووە، رێک رۆیشتن بوو بۆ ئینتحاری سیاسی.
چونکە سەڵمێنەری ئەوەیی ئەوەی یەكێتی كردی یان ئەوەتایە لەژێر زەختێكی زۆر زیاتر لەمانەوەی كردی یان ئەوەیە یەكێتی فری بەدونیا نەماوە و ئاگای لە بەغدا و گۆڕانكاریەكان نیە، چونكە ئەوەی لە بەغدا روویدا لەبارەی (یاسایی دادگای ئیتیحادی) رێك كۆتایی هێنانە بە سیستەمی فیدراڵی و دەوڵەتێك كە تێیدا ( پێكەوەژیانی سیاسی و ئاینی تێدا بێـت) ئەمە وەك رۆژی رووناك روونە كە دەوڵەتێكی لەم چەشنە لەقازانجی وجودیەتی فرەی سیاسی نیە! بەروونی و راشكاوانە زاڵكردنی دەسەڵاتی شیعەیە (بەسیستەمێكی تەواو تاریك)! لێرەدا پرسیار ئەویە، ئەی یەكێتی بۆ دەچێتە ژێر باڵی سیستەمێكی لەم چەشنە؟! ئەرێ ئەوەی یەكێتی دەیكات، بەئاشكرا كۆتایی هێنان نیە بەخۆی! ئایا ئینتحار نیە یەكێتی دەیكات؟!
پرسیارە هەرە جەوهەریەكە ئەوەیە، ئەرێ یەكێتی بۆ وایكرد؟
ئەوەی جێگای شۆكە لێدوانی گوتەبێژەكەی فراكسیۆنی یەكێتی بوو لە پەرلەمانی عێراق كە زۆر بەشانازیشەوە، دەلێـت ئێمە هەموومان بەشدار بووینە؟! ئالێرەدایە، مرۆڤ نازانێت بۆ هێزێكی وەك یەكێتی بگریت، یان پێ بكەنیت، ئاخر تا ئەو رادەیە بێ ئاگا تا ئەو رادەیە، چاوبەسترا لێخورە دەشتە لێدەخورن؟! دەی با بێینە سەر وەڵامی پرسیارەكە، لێرەدا روونە ئەنجامی ئەو بەشداریەی یەكێتی لەژێر قیادەی كەسێكەوە هاتووە كە ناوی ئاڵا تاڵەبانیە، با پێش ئەوەی بریاری پشتی ئاڵا تاڵەبانی هەڵسەنگێنین، دەبێت بزانین كەسایەتیەكی لاواز و راست و روونی مورتەزەقەی وەك ئاڵا لەسەركردایەتی كردنی فراكسیۆنی یەكێتی لە پەرلەمانی عێراق، نەك هەر مەهزەلەیە بەڵكو هیچ كەلێنێك لە دونیا بینینی ئاڵا تاڵەبانی بۆ كوردستان بوونی نیە، نەك هەر بۆ كوردستان بۆ عێراقیش بوونی نیە، تەنها لەچوارچێوەی ستراتیژیەتی بەشێك لە شیعە دەجولێت، لەماوەی رابردووش ( ئاڵا تاڵەبانی زۆر بەشانازیەوە، بەشداری لە پێدانی دەنگ بە حشدی شەعبی كرد! خاڵێكی رەشی بەنێوچەوانی مێژووی ئەو یەكێتیەوە وەنا، ئالێرەدا دەبێت بپرسین كەسێك لەوە تێنەگات كە بوونی میلیشیا بەچەشنی حشدی شەعبی بۆ عێراق نەك بۆ كوردستان چەند خەتەرە، ئیتر سەركردایەتی هێزێكی وەك یەكێتی لە بەغدا لەراهی خودا چۆن دەدرێتە ئاڵا! پێدانی ئەو پۆستە بە ئاڵا تاڵەبانی دەركەوت كە یەكێتی فری بە ئاڵوگۆڕەكانی ناوەخۆی بەغداوە نیە، نەك هەر بێ ئاگایە و فری بەسەر دۆخی بەغداوە نیە، دەتوانم سوند بە قورئان بخۆم، یەكێتی نازانێت چیش دەگوزەرێت لەناو (پێكهاتەی سیاسی شیعە)! چونكە پرۆژەی ” هەڵبژاردنی پێشوەقتە و پرۆژەی یاسایی دادگای ئیتیحادی ) پرۆژەی وەڵائیەكان یان پرۆژەی شیعەكانی پرۆ ئێران نیە، بەڵكو بە پێچەوانەوەیە، رێك دژی پرۆ ئێرانیەكانە، چونكە ئەوە لە بەغدا دەگوزەرێت، شەڕی كورد و عەرەب یان كورد و سوونە یان كورد و شیعە نیە، یان شیعە و سوونە نیە، بەڵكو رێك شەڕی ( پرۆ ئێرانیەكانە لەگەڵ سەروەری خوازەكانی موقتەدا سەدر) موقتەدا سەدر لەچوارچێوەی هاوپەیمانیەتی شیعەدا گرفتێكی لەگەڵ ئێران نیە، بەڵام لەچوارچێوەی سیادە و سەروەری عێراقدا، نەك وەك ئەوەی ئێستا دۆخی سیاسی بەغدا، ئەوەی موقتەدا سەدر نەخشەكێشی دەكات، گەرانەوەی سەروەری و سیادەیە لەچوارچێوەی سەروەری بنەماڵەی سەدر لە عێراقدا، واتا شەڕی ئێستای ناوەخۆی بەغدا كە بەهۆی نەمانی پرۆسەی سیاسی بەوجود هاتووە، بوونی شەڕی نێوان موقتەدا سەدر و پرۆئێرانیە شیعەیەكانە، راستە كورد یاریەكی باش دەكات لەنێو ئەو شەڕەدا بە قیادەی پارتی، بەڵام بەهیچ شێوەیەك كورد بەشێك نیە لەوجودیەتی دۆخی ئێستا بەغدا دا، ئالێرەدا موقتەدا سەدر دەیەوێت لە هەڵبژاردنی داهاتوودا دەسەڵات بگرێت، هەر لە ئێستاشەوە، دەستی بە نەخشە كێش كردنی عێراق لەچوارچێوەی روئیایی سیاسی خۆی كردووە، نموونەی هەرە زیندووشی “بوونی یاسای نوێی دادگایی ئیتیحادی بوو، بەڵام ئەو كڵاوەی موقتەدا سەدر ویستی بیخاتە سەری پرۆ ئێرانیەكان و ئێران لە بەغدا لەرێگای پرۆژەیەكی لەیەكچووی سیستەمی ویلایەتی فەقهێ، پارتی كە قیادەی بەرەی نارەزایەتی كرد شكەستی پێهێنا، بەڵام ئەوەی لەو بەینە كراوی خرابووە سەری و وەكو بەرخی نێر سەربڕا خودی یەكێتی خۆی بوو، ئالێرەدا دەبێت بگرین بۆ لێدوانی گوتەبێژەكەی یەكێتی كە بەشانازیەوە دەلێت هەموومان بەشدار بووین، لەكاتێكدا خۆی و هاورێكانی كڵاوێكیان چووە سەری كە هەر دەبێت بۆی بگرین، كە كوردێكی وانەزان هەیە ئاگایی لەوە نیە چی روودەدات و شانازیش دەكات، ئاگاشی لەوە نیە ئینتحاری سیاسی كردووە، ئاخر یەكێتی شانازی بەچیەوە دەكات، لەكاتێكدا ئەگەر ئەم یاسایە جێگیر و سەری بگرتبایە، یەكەم كار دەیكر هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بوو، دووەم كار دەیكرد مۆنۆپۆڵی دەسەڵات بوو بەم جۆڕ فۆرمەی سیستەمە، كە تەنها سەروەری بنەماڵەی موقتەدا سەدری تێدا جێگیر دەبوو لەو عێراقەدا، یەك هێزی تر تێیدا سەروەر نەدەبوو بەیەكێتیشەوە پێش هەموو هێزەكانی تر! كەوایە ئەگەر یەكێتی لەدژی كوردستانیش كردوویەتی، هەر ئینتحاری سیاسیە، چونكە لە دواجاردا خۆشی لەوجودی ئەو سیستەمەدا (تەنها مەفرەزەیەكی مورتەزەقە دەبوو) كەوایە دیسانەوە پرسیارەكەیە، ئەرێ یەكێتی بۆ وای كرد!؟ وەك ئەوەی باسمان كرد، یەكێتی فر ئاگایی لە دۆخی سیاسی عێراق نیە، وەهەروەها لەوەشدا ئاگادار نیە چی دەگوزەرێت لەناو بەغدادا، تەنها لەچوارچێوەی (كاردانەوە لەدژی سیاسەتی پارتی) وجودیەتی خۆی هێشتۆتەوە، بەڵام ئایا ئەوە بەسە؟ بێگومان ئەوە دەرئەنجامی ئەو ئینتحارە سیاسیەیە كەئەنجامی دا لەمەڕ یاسای دادگایی ئیتیحادی، بەڵام ئەوەی بینرا ئەنجامەكانیش گرینگە، سیاسەت تەنها كاردانەوە و رسمكردنی دژایەتی پارتی نیە، بەڵكو كۆتایی هێنانە بەجودیەتی خۆی وەك هێزێكی سەروەر، ئێستا یەكێتی لەناو شیعەدا لە دوكانێكی سیاسی زیاتر هیچی تر نیە، ئەنجامەكانیشی دەبینن لەداهاتووی نزیكدا. چاوەرێ بكەن.
رێکان سەباح
