وەهمی گۆڕان و پارتیەكانی ناو یەكێتی

رێكان سەباح

هەڵومەرجی بابەتی دوو رێگا لەبەردەم كورد دا كردۆتەوە سێهەمی نیە، ئەویش یان دەبێت كورد پاشكۆیەتی قبوڵ بكات، یان دەبێت بەرەو سەربەخۆی كوردستان هەنگاو بنێت، كە دەڵێین پاشكۆی واتا ئەوە نیە كە جارێكی تر بگەڕێنەوە بۆ فیدراڵی، چونكە هەڵومەرجی عێراق پاش داعش هیچ روانگەیەكی تێدا نیە بۆ هاوبەشی سیاسی و فیدراڵی هاوشێوەی پێش داعش یان جوانترە بلێم پێش هەنگاوەكانی مالیكی بۆ زاڵكردنی دەسەڵاتی شیعە بەسەر هەموو عێراقدا، ئەمەش شایانی بەڵگە هێنانەوە نیە.
واتا بەپێی هەڵومەرج كورد بەرەو شاخەكان هەنگاو دەنێتەوە هەموو ئەوەی لەبەردەمانە لەكوردستان وەك كۆتایی دەسەڵاتی سوونە لەعێراق لەفەترەی (١٠ تا ١٥) ساڵ كۆتای پێدێت، سەربەخۆی كوردستانیش رێگای مانەوەی كورد و كیانەكەیەتی، ئەمەش كاتی زۆر كەم ماوە و دەرفەتی مەڵەكردنی تێدا نیە، هەڵومەرجی ناوچەی و جیهان رێگایەكی كراوەی لەبەردەم كورد دا كردۆتەوە، بۆ ئەوەی بەرەوە سەربەخۆی كوردستان هەنگاو بنێت، بەڵام دۆخی ناوخۆی كوردستان دووچاری كۆمەڵێك وەهمی سیاسی هاتووە، كە ئەو سەرەپەتە، لەدەست جۆڕە جاهیلێكی سیاسیە، هەموو شتەكان تێكەڵاو كراوە، تەواو هەست بە رەشهەڵگەرانی دۆخەكەی ئەو جۆڕە جەهلە سیاسیە دەكەی كە ناتوانێت پەی بە یەك بستی بەردەمی خۆی بكات، ئەمیش بەریەك كەوتنە لەگەڵ كۆمەڵێك وەهمی سیاسی كە ناتوانیت لەگەڵیان بەگفتوگۆ بەرەو ئەو ئاراستەیە هەنگاو بنێت كە ئەو نەتەوەیە لەو دۆخە مەترسیدارە رزگار بكات، بۆیە ئەوەی لێرەدا پرسیارە چی بكرێت؟ چۆن لەگەڵ مامەڵە بكەین؟ پرسیارە سەرەكیەكەیە كە پێویستی بە وەڵامی بەپەلەیە بۆ بەپراكتیزە كردنی.

گۆڕان و پەرلەمان

كارا كردنەوەی پەرلەمان لای پارتی بەم سەرۆكایەتیەی ئێستاش كە زۆر كەس بەدەست شكاوی سەیری دەكات، جێگای بیركردنەوەی قوڵ بووە، بەڵام ئەوەی هەست پێدەكرێت “نەكاتەكەی پڕی هەڵومەرجە سیاسیەكە دەكات” تا پەرلەمان بەسەرۆكایەتی ئێستای كارا بكرێتەوە، نە بەدیاری كراوەی گۆڕان ئەو هێزەیە كە متمانەی سیاسی هەبێت، لەگەڵیدا هاوڕێگا بیت، چونكە گۆڕان لەماوەی رابردوو ئەگەر بەدروشم و كردارەكانی دابچیتەوە، لەوە تێدەگەی “چ جۆڕە هێزێكی خۆسەپێن پێناسە كردووە”، بەشێوەیەك تەنها راگەیاندنی بەردەستە بۆتە هۆكاری وەستانی تەواوی چاڵاكی جیاواز لەو وڵاتە، لەترسی ئیرهابی فكری ئەو هێزە! نموونەی زەقی ئەو ئیرهابە بوونی هێرشەكانی سەر ( مەزهەری خالقی و عەدنان كەریم)ە كە نزیكترین قوربانی ئەو جۆڕە میدیایەن، گۆڕان چ لەكار كردنەوەی پەرلەمان دەوێت؟ ئەوەی تاوەكو ئێستا لەهەر رۆژێك بۆچوونێكی پێشكەش دەكات، تەنها یەك شتی زاڵ لەگۆڕاندا دەخوێنرێتەوە، ئەویش گەڕانەوەی پەرلەمانە بۆ دۆخی ٢٣ی حوزەیران، ئەمەش لەگەڵ كاتی سیاسی و بەكاتی رزگاری نیشتمانی و هەڵومەرجی بابەتی نەتەوەی پرسیارێك دێنێتە پێشەوە، ئایا گۆڕان شایانی سەرۆكایەتی پەرلەمانە؟
بێگومان ئەو هەڵومەرجە ناوچەیە، كوردستانی خستۆتە بەردەم دوو رێگا و سێهەمی نیە، لێرەشدا وەڵامێكی موتلەق وەردەگریت، كە نەخێر گۆڕان ناتوانێت و متمانەشی نیە  چارەنووسی نەوتەوەیەكی بخرێتە دەست، لەكاتێكدا كەس نیە شایەدی ئەوە نەبێت كە سیمای ئەو حزبە، لە پێكهاتەیەكی سیاسی پەرلەمانی عێراق و ناوخۆی كوردستاندا نمایشی دەكەن، چ جۆڕە تەراتێنێكیان بەسەروەری ئەو نەتەوەیە كرد و چ جۆڕە مەهزەلەیەكی سیاسی بوون كە ویستیان لەرێگای شكاندنی سەروەری نەتەوەی كورد دا نەیارە سیاسیەكانیان بشكێنن، بۆیە هەر لێرەدا بۆت روون دەبێتەوە، گۆڕان ئەو هێزە نیە چارەنووسی نەتەوەیەكی بخرێتە دەست، هەموو كەس دەزانێت بەرەو كوێ دەچن؟

پەرلەمان بەم دەستەی سەرۆكایەتیە كاراش بكرێتەوە، ئایا هەڵومەرجی گۆڕان لەبارە كە لەژێر چەتری سەرۆكایەتی ئێستادا واژووی یاساكانی پەرلەمان بكرێت؟ بێگومان نەخێر، كەوایە گۆڕان نە كاندیدی هەیە بۆ سەرۆكایەتی نە پرۆژەی ٢٣ی حوزەیرانییشی جارێكی تر بۆ تێپەر دەبێت، نە ئەو هەڵبژاردنەش نزیكە، ئەی چی دەكات، بێگومان تەنها ئەوە دەكات كە كورد مژوولی ئەو كێشانە بێت و كاتژمێری سیاسی بۆ هەڵبژاردنی چارەنووس لەبەرژەوەندی دوژمنی كورد یەكڵا دەبێتەوە، كورد بەناچاری دەخاتە بەردەم ئەو بریارانەی لەجیاتی دەدرێت.

گۆڕان و وەهمی سیاسی

گۆڕان لەژێر ناوی مۆنۆپۆڵی دەسەڵات و رێگری لەوەهمی دیكتاتۆریەتی پارتی، ناوچەیەكی جوگرافی سیاسی جیاواز لە پارتی دووچاری دۆخێك كردووە، كە لەو ناوچەیە هەموو كەسێكی جگە لە پارتی كردۆتە خاوەن نفوس، بچووكی كردۆتەوە و فرە پشكی هەمەجۆڕی زاڵكردووە، بەشێوەیەك كە رێگای داوە، تەواوی مافەكانی دەسەڵاتدار بوونی ئەو ناوچەیە، لەدەسەڵاتی سەرتاسەری هەرێمی كوردستاندا، كورسی بێ خاوەن بێت، هیچ كاتێك دەرفەتی نەداوە مومارەسەی ئەو ئیستحقاقە بكرێت كە خەڵكی ئەو ناوچەیە، بەیەكێتی و خودی خۆشی داوە، ئالێرەدایە پرسیار ئایا ئەوە گۆڕانە رێگرە لە وەهمی مۆنۆپۆڵی دەسەڵات پارتی یان، ئەوە گۆڕانە پارتی كرۆدتە خاوەنی ئەو هەموو دەسەڵاتە، بێ ئەوەی پارتی بیەوێت؟

بۆچی گۆڕان توانای خوێنەوەی راستیەكانی نیە؟ بەردەوامە لەڕاكردن لە پۆستەكان؟ ئایا كەسێك هەیە لەسلێمانی ئەوە نەزانێت، كە لەكوردستاندا دووجۆڕە جوگرافیایی سیاسی هەیە كە هیچ یەكێك لەو جوگرافیا سیاسیانە دەرفەت بە ئەوەی تر نادات، دیكتاتۆریەت بسەپێنێت بەسەر ئەوەی تریان؟ كەوایە ترسی گۆڕان لەكوێ دایە؟ ئەمانەو كۆمەڵێك پرسیار لەو كەسانەی كە دەیانەوێت بەهێمنی و بە فكرێكی سارد بیر لەوە بكەنەوە، ئەگەر بچینە قۆناغی دەوڵەتیش ئەو دوو جوگرافیا سیاسیە كە پێی دەگوترین( زۆنی سەوز و زەرد) ون نابن، رێگری دەكەن لە حزبی قائید، كەوایە گۆڕان بەئەنقەست ئەو وەهمەی دروست كردووە؟ یان مەبەستی لێی تەنها هاوڕا نەبوونە لەگەڵ سەربەخۆی كوردستان و دەوڵەتی كوردستان جورئەتی ئاشكرا كردنە نیە؟.

بانگەشەی پارتی بۆ مزایەدەیە

بێگومان پارتی جارێكی تر قەدەری ئەو میللەتە بەشاخەكانی كوردستان نابەستێتەوە، (كەدەلێم شاخەكانی كوردستان مەبەستم لێی گەڕانەوەی پێشمەرگەیە بۆ شاخ) ئەمەش زۆر روونە لەزاری سەرۆكی و جێگر و ئەندامانی ئەو پارتە، گەڕانەوەی پارتیش بۆ فیدراڵی كۆتایی سەردەمی خۆی دەبێت، پارتی هەر پاشەكشەیەك بكات لەدەوڵەت و سەربەخۆی كوردستان، هەڵومەرجی پاش ئەو پاشەكشەیە، بۆ پارتی كۆتا سەردەمە، هیچ رێگایەكی لێدەرچوونی نیە، ئەمە نەك بۆ پارتی بۆ هەرێمی كوردستانیش هەمان جۆڕ بۆچوون زاڵ دەكات، بۆیە ئەو هەموو جۆڕە بانگەشە و هەمەجۆرە گوتارانەی كە لەمیدیای دژە پارتی دا دەبینرێت، تێدەگەیت كە نەیارانی پارتی لە گۆڕەپانی سیاسی كە زیاتر رای گۆڕانی تێدا زاڵە لەوە تێناگات، هەڵومەرجی بابەتی ئەوە دەخوازێت كە ئەم دۆخەی كوردستان یەكڵا ببێتەوە و كورد رزگاری بێت لەم دەوڵەتە بەناو عێراقەدا، بۆیەش هەموو جۆڕە سەروەرییەك بە بەشی خۆی نازانێت لەپارتی باشتر بۆ پارتی پێناسە دەكات.
ئالێرەدایە دەبینرێت، ئەوان لەوە تێنەگەیشتوون، بابەتەكە بۆ هەموو لایەك دوو رێگای هەیە، یان پاشكۆی یان سەربەخۆی، رێگای  سێهەمی نیە، كاتیش لەبەردەست كورد نیە.

یەكێتی كەی رزگار دەبێت لەوەهمی گۆڕان

دواین نامەی مام بۆ جەنابی سەرۆك بارزانی (كە دوانامەی بوو پێش نەخۆش كەوتنی) دەرخەری ئەوەیە، مام تەواو لەوە تێگەیشتبوو، كوردستان لەڕێكکەوتنی ستراتیژی دا پارێزراوە، هەتا هەست بەوەش دەكەیت، مام باش لەوە تێگەیشتووە ڕێكکەوتنی ستراتیژی زامنی هاوسەنگی و چەترێكی باشە بۆ هەموو لایانەكان، لەو نامەیەدا ئەمەشی تێدا بەرجەستە ببوو، بەسەرۆكایەتی ( سەرۆك بارزانی) لەكوردستاندا، بۆیە تا ئەو چركە ساتە زامنی مانەوە ڕێکكەوتنی ستراتیژی لەنێوان ئەو دوو جۆگرافیایە سیاسیە بەگرنگ دەبینرێت، پارتیش زۆر بەڕاشكاوانە ئەمەی روونكردۆتەوە كە بەدیلی یەكێتی بۆ پارتی هەر یەكێتیە، بەڵام ئەوەی، جێگای سەرنجە بەشێك لەیەكێتی تا ئەو چركە ساتە لەژێر هەژموونی وەهمی گۆڕاندا خۆیان رزگار نەكردووە، پێیان وایە ئەگەر بچن لەگەڵ پارتی بۆ ریفراندۆم و كارا كردنەوەی پەرلەمان، پارتی بەرەو وەهمی دیكتاتۆریەت هەنگاو دەنێت، ئالێرەدایە بانگێشتەكانی گۆڕان پێناسەی پارتیەكانی ناو یەكێتی پێچەوانە دەكاتەوە، كە لەناو یەكێتی دا پارتی نیە، بەڵكو وەهمی گۆڕان هەیە و قاچی ئەو هێزەی گرتووە و رێگا نادات لەسەروەرییەكانی ئەو نەتەوەیە بەشدار بێت، هاوشانی پارتی دەستكەوتەكان لەگەڵ پارتیدا دابەش بكات، ئەوانیش بابەتێكی حەتمین و هەر روودەدات، بۆیە تا وەهمی گۆڕان لەناو یەكێتی دا تەواو نەبێت، یەكێتی رزگاری نابێت ناتوانێت سەروەرییەكانی شەڕی داعش و هەنگاوەكانی دەوڵەت و حكومەت بەش بكات لەگەڵ پارتی، ئالێرەدا هاوسەنگی تێكچوو، نەك لە وەهمەكانی گۆڕاندا.