دوای هەڵاتنی عەبدولمەهدی

دەستلەكاركێشانەوەی عادل عەبدولمەهدی سەرۆكوەزیرانی عێراق، هەواڵێك، رووداوێكی چاوەڕوانكراو و نۆرماڵە، بەوەی ئەو پیاوە، هەر خۆی، بەشێوەیەكی نائاسایی، ئەو پۆستەی وەرگرت، دوای ئەوەی هێزەكان لەناو خۆیاندا رێكنەكەوتن.

كاتێكیش پۆستەكەی وەرگرت، نەیتوانی بە باشی ئەدای بكات، كە واتە ئەو هێزە میلیشیایی و هەرچیوپەرچییانەی بەغدا پێویستە بوو بە زەبری هێز بێدەنگ بكرێن، ئەگینا هەر رۆژەی ئاڵۆزییەك بە ئاڵۆزییەكی دیكە دەگۆڕنەوە، ئەگەر دۆخەكە بەمجۆرە بێت، دەیانی دیكەی وەك عەبدولمەهدی هەڵدێن.

ئەگەرچی عەبدولمەهدی نەختێك بۆ كورد لەوانی پێشخۆی باشتر بوو، بەڵام ئەویش هێشتا ئەو فریشتەیە نەبوو تا بڵێین كێشەكانی كوردی چارەسەر كرد، بە پیچەوانەوە لە سەردەمی ئەو پیاوەدا، پڕۆسەی تەعریبكردنی خاكە كوردستانییەكان بەردەوامی هەبوو تا ئێستاش، بەوەی دۆخی كەركووك وەكخۆی ماوەتەوە، بگرە خراپتریش بووە، تەنانەت زەویوزاریی كوردان هەتا بە داگیركردن رادەگات، سووتێندرانیش، كەچی بێدەنگ بووە. هەروەها جورئەتی ئەوەی نەبوو، بارەگەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بگەڕێنێتەوە كەركووك، لەكاتێكدا پارتی هاوكارییەكی باشی ئەو پیاوەی كرد، بە تایبەتی خودی سەرۆك بارزانی لە قۆناغی سەرەتای كاندیدكردنی عەبدولمەهدی بۆ پۆستەكە و هەتا ئێستاش پاڵپشتیەكی بەهێزی ئەو پیاوە بوون، كەچی ئەو پیاوە نەیتوانی تەنیا یەك بارەگای پارتی لە كەركووك بكاتەوە! دەی من دەپرسم بۆچی دەبێت پارتییەكان خەمی لێ بخۆن؟ سەرباری هەموو ئەو شتانەش، بەڵام ئەو پیاوە لە زۆربەی سیاسییە فاشیلەكانی دیكەی بەغدا باشتر و جێی ئومێدی زیاتریش بوو، هەڵبەت رەخنەكانی پەرەگرافەكانی پێشوومم بیرنەچووە! هەر ئەوەش وایكرد، فەوزەوییەكانی بەغدا پێی رازی نەبن و ئاریشەی زیاتری بۆ دروستبكەن، لە بری پاڵپشتیكردن و هەوڵدان بۆ سەركەوتنی كابینەكەی.

عەبدولمەهدی بە سرووشت كەسێكی میانڕەو بوو، توانای رووبەڕووبوونەوەی ئەو هێزە فاشیل و فەوزەوییانەی نەبوو، دەستلەكاركێشانەوەشی زیاتر خۆدزینەوەیە لە واقیع، چونكە دەیزانێت دۆخی عێراق بەرەو ئاڵۆزیی زیاتر و خراپتریش دەچێت و ئەویش توانای چارەسەركردنی نابێت، لەكاتێكدا سەرۆكی سەركەوتوو، ئەوەیە خۆی لە دۆخە خراپەكان نەدزێتەوە و هەوڵی چارەسەركردنی كێشەكان بدات، ئینجا بە تایبەتی ئەگەر ماوەی یاسایی كێشەی نەبێت و بەگوێرەی یاساكارپێكراوەكان سەرۆك بێت، ئەو تایبەتمەندییە لە عەبدولمەهدیدا نەبوو، ئەگەرچی ماوەی یاسایی كاركردنی ماوە، بۆ خۆم پێموایە هەڵدێت نەك دەستلەكاركێشانەوە!

عێراقی دوای عادل عەبدولمەهدی، هەتا ئەگەر هەڵبژاردنی پێشوەختەشی تێدا بكرێت، بەرەو ئاڵۆزیی و تەنگەژەی نوێتر و زیاتریش دەچێت، بەوپییەی بونیادی ئەم وڵاتە، لەسەر بنەمای شەڕ و ئاڵۆزیی و ملشكاندنی یەكدی گەشەی كردووە، بەجۆرێك مرۆڤ شكۆی پارێزراو نییە و هێز و پیاوانی مەزهەب تەحەكوم بەسەر مرۆڤەوە دەكەن و بە ئارەزووی خۆیان لە قاڵبی دەدەن و تەنانەت دەیكوژن و دەیبەنە سەر شەقام و بەناوی خۆپیشاندانەوە بە كوشتیشی دەدەن! بەداخەوە ئەمە وەك گرێیەكی دەروونی لای تاكی عێراقی قبووڵكراوە، كە خەریكە توندوتیژی و ئاڵۆزیی لای عێراقییەكان، وەك كولتووری بەشەریشی لێ دێت، لەپڕێكدا كێشەیەك كپ دەبێت، دەیانی دیكە دروست دەكەن، لە نموونەی رووخاندنی رژێمی بەعس بە پاڵپشتی هەولێر و ئەمەریكا، بەڵام لەبری ئەوەی عێراقێكی نوێ و مۆدێرن و دیموكراسی دروست بكەن، كەچی مەرجەعییەت گەشەی كرد، ئەوەتا حەشد بە قسەی پیاوێكی ئایینی دروست دەكرێت!

ئەی ئەوە نییە سەرۆكوەزیرانی عێراق، بە قسەی مەرجەعی مەزهەبێك كورسییەكەی جێدەهێڵێت، لەكاتێكدا قۆناغی ئێستای عێراق، پێویستی بە سەرۆكوەزیران هەیە، بۆشایی سیاسی رەنگە دۆخەكە لە بەرژەوەندی هێزە توندڕۆ و تیرۆریستییەكانیش بكەوێنێتەوە، ئینجا كێ دەزانێت چی روودەدات!

مانەوەی عادل عەبدولمەهدی بۆ هەولێر گرنگ بوو، بەڵام تازە ئەو پیاوە خۆری ئاوابوو و ئەگەر داواشی لێ بكەن، ئەو لەدەست پۆستەكەی هەڵدێت، ئاخر سەركەوتوو نەبوو، ئینجا خەتای خۆی بێت یان هەر لایەنێكی دیكە! ئەمە قسەی دیكە هەڵدەگرێت.

لەراستیدا ئەوەی خوێندنەوەی بۆ دەكرێت، ئەو پیاوە لاوازبوو، لە بەرانبەر ئەو هێزە میلیشیا و ئەنارشیزمانەی بەغدا نەیتوانی خۆی بگرێت، بە تایبەتی ئەوانەی هەوڵی بە مەرجەعیكردنی دەسەڵاتی عێراق دەدەن، هەرزوو رێگەی هەڵاتنیان نیشاندا، لە نموونەی گرووپەكەی موقتەدا سەدر و ئەوانی دیكەش، هەرچەندە ئەو گرووپانەش لەناو خۆیاندا كێشەیان هەیە و بۆیان بكرێت یەكتری لەسەر نەخشەی سیاسی و مەزهەبی لە عێراقدا دەسڕنەوە، ئەمە جگە لەوەی ئێرانیش بەردەوام بەدوای زیادكردنی هەژموونی مەزهەبی و سیاسی خۆی لە عێراقدا دەگەڕێت، زۆر شتیشی بۆ چووەتەسەر، ئەگەر دۆخەكە بەمجۆرەی ئێستاكە بڕوات و ئەمەریكاش تەنیا سەیركەر بێت، بەغدا دەبێتە پایتەختی دووەمی ئێران، دەكرێ ناوی بنێین تارانی دووەم!

لێرەدا ئەوەی لەبەردەم كورددا گرنگە، هەنگاوی بۆ بهاوێت و لەگەڵ دۆخە نوێكاندا سیاسەت بكات، ئەوەیە كشانەوەی یەكجارەكی لە عێراق، كە ئەمە زۆر زۆر ئەستەمە، لەبەر ئەوەی ئەو هێزانەی بەغدا، لە هەموو شت دژی یەكتری بن، لە دژایەتیكردنی كورد و هەولێر یەكگوتار و یەكهەڵوێستی سیاسییان هەیە، لە نموونەی 16ی ئۆكتۆبەری2017 كە تا ئێستاش هیچ هێزێك لەو هێزە دژبەیەكانەی بەغدا، لە بەرژەوەندی هەولێردا قسەیەكی خێریان نەكردووە، بگرە هەمووان شەریكبوون لەسەر دابەشكردنی كێكە نەوتاوییەكەی كەركووك!

كەوایە هەنگاوی دووەم دەكرێت لەم قۆناغەدا بۆ كورد گرنگ بێت، ئەویش پیادەكردنی جۆرێك سیاسەتكردن بێت لە چوارچێوەی بەرژەوەندییەكانی خۆی و داوای مافەكانی بكات، بەگوێرەی دەستوور، ئەگەرچی دەستووریش چەقۆی خراوەتە سەر مل، بەڵام گریمان دەستوور هەموار دەكرێتەوە، ناكرێت دەستبەرداری مافە بەدەستهاتووەكانی بێت، لەبەرئەوەی دەستوور لەسەر ئاستیی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیشدا كوردی پاراستووە، ئەگینا بەغدا بە ئارەزووی خۆی شەڕ بە هەولێر دەفرۆشێت. هەروەها گرنگیشە رەچاوی ئەوە بكات كە ئەوەی دێتە سەر كورسی دەسەڵات لە عێراقدا، كورد بۆ ئەم قۆناغە، مامەڵەیەكی بەرژەوەندخوازانەی لەگەڵدا بكات، بە چەسپاندنی مافەكانی، ئینجا دارایی یان سیاسی و سەربازی بێت، دەی هەر زۆر ئاساییە، كوردیش فێرە ئەو جۆرە لە سیاسەتكردن بێت، عەبدولمەهدی نا عەبدولقادر! لە سیاسەتدا هیچ شتێكی جێگیر نییە، كێ دەڵێ ئەوەی لە دوای عەبدولمەهدی دێت، لەویش باشتر نابێت، بە پێچەوانەوە رەنگە ئەویش هاوشێوەی عەبادی هێرش بكاتە سەر هەولێر، ئەوە راستییەكە و دەبێت هەولێر هەموو ئەگەرێكی ئەرێنی و نەرێنی لەبەرچاو بگرێت، ئاخر ئێمە باسی عێراق دەكەین!