خۆشه‌ویستی ڕه‌مزی خۆشبه‌ختی یه
دانا مەنمی
پێ ده‌نێیته هه‌رجێگه‌یه‌ك خۆشه‌ویستی په‌ره‌پێبده ،به‌رله هه‌مووان له ماڵه‌كه‌ی خۆتدا خۆشه‌ویستی به منداڵه‌كانت به هاوژینه‌كه‌ت به دراوسێكه‌ت ببه‌خشه ، خۆشه‌ویستی له ڕوخساری خۆتدا ،له چاوه‌كانی خۆتدا له خه‌نده‌ی خۆتدا له مامه‌ڵه‌ی گه‌رمی ڕۆژانه‌تدا به‌رجه‌سته‌ی بكه .
ئه‌گه‌ر وشه‌كانی (عه‌شق ) پارچه پارچه بكه‌ین ده‌بێت به : (ع) ..لاقه ,(ش) ..دید (ق) ..لبی هه‌موو به‌سه‌ر یه‌كه‌وه واته ( علاقه شدید قلبی ) .
(ئۆشۆ) ده‌ڵێت : دره‌خته‌كان له‌گه‌ڵ زه‌وی داو زه‌وی له‌گه‌ڵ دره‌خته‌كاندا ,باڵنده‌كان له‌گه‌ڵ دره‌خته‌كانداو دره‌خته‌كان له‌گه‌ڵ باڵنده‌كاندا ،زه‌وی له‌گه‌ڵ ئاسمان و ئاسمان له‌گه‌ڵ زه‌وی دا خۆشه‌ویستی ده‌كه‌ن ،سه‌راپای ژیان له ده‌ریای بێ پایانی خۆشه‌ویستی دا شه‌پۆل ئه‌دات ، خۆشه‌ویستی تاكه خۆراكی ڕۆحه .
لیۆبۆسكالیا ڕامان ده‌سپێرێت و ده‌ڵێت :” خۆشه‌ویستی له دڵتدا بپارێزه، ژیان به بێ خۆشه‌ویستی هه‌روه‌ك باخی سێبه‌ره كه گوڵه‌كان تێیدا ژاكاون !”.
مه‌ولانای ڕۆمی خۆشه‌ویستی به پێكه‌نینێكی تر ده‌زانێت و ده‌ڵێت :” گرچه من زعدم دلخوشوخندان زادم ,عشق اموخت مرا شكل دیگرخندیدن “.
واته ( هه‌رچه‌ند من له ئه‌زه‌له‌وه شادو لێوبه‌خه‌نده له دایك بووم ،به‌ڵام عه‌شق شێوه‌یه‌كی دیكه‌ی پێكه‌نینی فێركردم ).
جارێكی تر (مه‌ولانای ڕۆمی ) له ڕوانینێكی عاشقانه‌دا ،عه‌شق به بونیادی سوڕانه‌وه‌ی گه‌ردون ده‌زانێت و ده‌ڵێت :”
اگر این اسمان عاشق نبودی نبودی سینه‌ی اورا صفایی
وگرخورشید هم عاشق نبودی نبودی در جمال او زیافی
زمین و كوه اگرنه عاشقندی نرستی از دل هردوگیاهی
اگر دریا زعشق اگه نبودی قراری داشتی اخر بجایی
واته ( ئه‌گه‌ر ئه‌م ئاسمانه عاشق نه‌بوایه ،سینه‌ی ساماڵا نه‌ده‌بوو ،ئه‌گه‌ر خۆریش شه‌یدا نه‌بووایه ، له جوانییه‌كه‌یدا ڕوناكی نه‌ده‌بوو ، زه‌وی و شاخ ئه‌گه‌ر عاشق نه‌بونایه له ناخی هیچ كامیاندا گیایه‌ك نه‌ده‌ڕوا ،ئه‌گه‌ر ده‌ریا ئاگای له عه‌شق نه‌بووایه ،دواجار له جییه‌كدا ئۆفره‌ی ده‌گرت ).
(سۆزان پۆلیس شوتز ) هه‌روه‌ك مه‌ولانای ڕۆمی عه‌شق به چاوانه‌ی ژیان ده‌زانێت و ده‌ڵێت :
عه‌شق ،ئازادییه له به‌دواداچوونی خه‌ونه‌كان و دابه‌شكردنی تاقیكردنه‌وه‌یه له‌گه‌ڵ ئه‌وانیتر ,باڵاكردنی من و تۆیه پێكه‌وه له پاڵا یه‌كدا ،عه‌شق سه‌رچاوه‌ی به‌خته‌وه‌ری یه ،عه‌شق ,فیداكاری و لێبورده‌ییه له نیازو داخوازییه‌كانی یه‌كدی .
(خاجه‌ی شیرازی ) عه‌شق به بونیادی نه‌مری ده‌زانێت و ده‌ڵێت :
هرگز نمیرد انكه دلش زنده شد به‌عشق پبت است بر جر یده عالم دوام ما
واته ( هه‌رگیز نامرێت ئه‌و كه‌سه‌ی دڵی به عه‌شق زیندووبویه‌وه ،له تۆماری جیهاندا مانه‌وه‌ی ئێمه نوسراوه ).
(جبران خلیل خبران ) بڕوای وایه كه “” باوه‌ڕ به بێ عه‌شق ده‌ممارگیرتان ده‌كات ،ئه‌رك به بێ عه‌شق به‌دكارتان ده‌كات ، ده‌سه‌ڵات به‌بێ عه‌شق ملهوڕتان ده‌كات ،دادپه‌روه‌ری به‌بێ عه‌شق دژوارتان ده‌كات ، ژیان به‌بێ عه‌شق نه‌خۆشتان ده‌كات “”.
(رۆبه‌رت برانینگ ) له ده‌سه‌ڵاتدا عه‌شق به‌م جۆره ده‌هۆنێته‌وه :
عه‌شق له زه‌وی بستێنیته‌وه چی ده‌مێنێته‌وه ! جگه له گۆڕێكی گه‌وره بۆ ئه‌سپه‌رده‌كردنی هه‌موومان !
بارب ئایهام ئه‌وین به یارمه‌تیدانی ئه‌وانیتر ده‌زانێت و ده‌ڵیت :
عه‌شق ئه‌وه‌یه كه به هه‌موو توانایه‌كته‌وه هاوكاری ئه‌وانیتر بده‌یت، تاكو خه‌ونه‌كانیان بهێننه دی ،عه‌شق سه‌فه‌رێكی ناكۆتایه ،هه‌موومان ئاتاج به خۆشه‌ویستین ،عه‌شق په‌یمانێكه كه نانی شادمانی و پێگه‌یشتن له نێوان تۆو ئه‌وانیتردا دابه‌ش ده‌كات .
عاریفه‌كان ده‌ڵێن : عه‌شق كه‌شتی ئامانجه ،نه‌ك ئامانجی كه‌شتی !.
(ئیمیلی دیكنسۆن ) شاعیرێكی ئه‌مریكی یه ،عه‌شق به‌سه‌ره‌تای بوون ده‌زانێت و ده‌ڵیت : عه‌شق پێشگری ژیانه و پاشگری مه‌رگ سه‌ره‌تای بوون و پێناسه‌ی هه‌رزاتێكه .
به‌ڵام له یادمان نه‌چێت بۆ خۆشه‌ویستی واپێویسته سه‌ره‌تا خوازیارو ئاره‌زومه‌ندبین وهه‌ر وه‌ك عه‌تار پێڵاوی موكاشه‌فه له پێ بكه‌ین و بگه‌رێین ،تا تێبگه‌ین ، پێویسته خۆشه‌ویستی به‌هه‌مان شێوه كه ( مه‌ولانای ڕۆمی ) فه‌رمووی له‌سروشت و بونه‌وه‌ره‌وه فێربین ،له‌خۆر كه‌به‌م جۆره تامه‌زرۆی بێ حه‌وسه‌ڵه‌یه ،گه‌رمی خۆی به بوون ده‌به‌خشێت و گوڵی سوور له تافی لاوێتیدا پێشكه‌شی په‌روانه ده‌كات ،له ده‌ریا كه به‌مجۆره بێ ئۆقره‌و به‌رده‌وام ، كه‌نار ماچ ده‌كات و مانگ كه شكۆدارو ئارام تریفه‌ی خۆی ده‌كاته مه‌شخه‌ڵی ڕێگه‌ی ونبووه‌كان .
