پەیامێكیش لە نەوشیروان مستەفاوە
رێبوار كەریم وەلی
(1)
چەند رۆژێكی دیكە یەكەم ساڵوەگەڕی تەعتیلی پەرلەمانی كوردستانە كە بە رێگریكردن لە گەڕانەوەی سەرۆكی هەڵپەسێردراوی پەرلەمان بۆ هەولێر لە لایەن پارتییەوە دەستی پێكرد. ئەڵبەتە، ئەم رێگری و تەعتیلە، دوایین ئەڵقەی ئەو قەیرانە بوو كە لە مانگی حوزەیرانەوە، دەستی پێكرد و دەیان كۆبوونەوەی چەند قۆڵیی حیزبەكانی كوردستان و تەدەخولی نێودەوڵەتیش چارەسەری نەكرد. ئەگەرچی دەكرا لە جیاتی دروستكردنی دیوەخان لە سلێمانی و بایكۆتی پەرلەمان، ئۆپۆزیسیۆن و بەشێكی دەسەڵات پەرلەمان بە كارایی رابگرن و چاودێریی كاروباری حكومەت بكەن، بەڵام كە پەرلەمان كارا نییە، خەتاكە هەمووی لەملی پارتی نییە و ئەوانیش بەرپرسیارن.
زەرەمەندی سەرەكی لەو قەیرانەی ئێستا، بە پلەی یەكەم بزووتنەوەی گۆڕانە، چونكە هێشتا تەنانەت كۆمەڵی ئیسلامیش لە حكومەتدا ماوە و سەفەری ئەم دواییەی بارزانی بۆ بەغدا سەلماندی كە هیچ یەك لە دوو باڵەكەی یەكێتی (سەرباری هەموو تەئكیدەكانیان لە رێككەوتننامەی ستراتیژی لەگەڵ گۆڕان) پابەندی مرەكەبی سەر كاغەز نین و بگرە بەدوای بەرژەوەندییەكانی خۆیانەوەن لەگەڵ پارتی.
لە ماوەی ساڵی رابردوودا، گۆڕان جگە لەوەی ئیرادەی سیاسیی خۆی لەدەست داوە، مافی رەوای خۆی لە ئیدارەدانی ناوچەییش دۆڕاندووە. باڵی ماڵبات و ناوەندی بڕیار هیچیان ركابەرییان لەسەر دووری و نزیكی لە گۆڕان نییە، بەقەدەر ئەوەی كە حیساب بۆ نزیككەوتنەوە و جێگەی متمانەبوونی پارتی دەكەن.
لەو بەینەشدا گۆڕان وەكو كارتێكی سیاسی كە توانای جوڵاندنی شەقامی هەیە، لە بەرامبەر پارتیدا بەكار دێنن. ئەو شەڕەی جاران گۆڕان دەیكرد بۆ ئەوەی ببێ بە بەدیلی یەكێتی بۆ پارتی، ئێستا دوو باڵەكە دەیكەن. ناوەندی بڕیاری یەكێتی كاتێك دروست بوو كە زانی پارتی هەم لە گۆڕان و هەم لە باڵی ماڵبات نائومێد بووە، بۆیە جورئەتی ئەو راگەیاندنەیان دا بە خۆیان. كەواتا هەموو لایەك گۆڕانیان بەكارهێناوە.
لەسەرەتای ئەم قەیرانەوە تا ئێستا نەوشیروان مستەفا وەكو تەرەفی سەرەكیی ئەم قەیرانە (سەرباری هیجرەتە هەشت مانگییەكەشی) هیچ پەیامێكی نەبووە، بارزانی كە دەگوترا دەبوو دەستپێشخەری بكات، كردی و رەتكرایەوە. ئێستا نۆرەی نەوشیروان مستەفایە كە پەیامێك و دەستپێشخەرییەكی بۆ ئەو بارودۆخە هەبێت و ئیسپاتی بكات كە ئەگەر گوایە پارتی ئامادەیە دامەزراوەیەكی شەرعیی وڵات بكاتە قوربانیی كەسێك، ئەو پێچەوانەكەی دەكات، ئەگەرنا وردە وردە هەم خەڵكی دیكە ئەوە دەكەن و، هەمیش زۆر بە ئاسانی باسی قۆناغی دوای كاك نەوشیروانیش دەكرێت!
یەكێتی دەبێ بە سێ یان دوو؟
(2)
ناكۆكییەكانی نێوان باڵی ماڵبات و باڵی ناوەندی بڕیاری یەكێتی تا دێت قووڵتر دەبێت، بە تایبەتیش دوای دانپێدانانی نێودەوڵەتی و ناوخۆیی (بە تایبەت پارتی) بەوەی كە یەكێتی خاوەنی دوو سەرچاوەی بڕیاری جیاوازە، ئیدی وردە وردە پێدەچێ ئەم جیابوونەوەیەش ببێ بە راستی. ئەوەی ئێستا لەناو یەكێتیدا روودەدات، هەمووی دەرئەنجامی ئەوەیە كە تاڵەبانی نەیتوانی و نەیویست وەكو مەلا مستەفا بارزانی وارس و میراتگرێك بۆ حیزبەكەی دابنێت. عەرەفات ئاسا حیزبەكەی لەناو نیقاشێكدا جێهێشت تا دوای خۆی كەس نەتوانێ ئەوە دووبارە بكاتەوە كە ئەو كردوویەتی.
كێشەی سەرەكی نێوان ئەو دوو باڵە خیلافی فیكری نییە، چونكە خودی پێكهاتەی یەكێتی فڕی بەسەر سۆشیال دیموكراتەوە نییە تا لەوێوە سەرچاوەی گرتبێت، بگرە پەتای مێژوویی حیزبی كوردی و مۆدێلی ستالینی- لینینیستییە كە لە غیابی كاریزمادا تووشی دەبێت.
هەنگاوی داهاتووی باڵی ناوەندی بڕیار دەبێ جیابوونەوە بێت، جا مێژووی باڵی مەكتەب سیاسی و بارزانی دووبارە دەبێتەوە یان ناوێكی دیكەی لێ دەنێن، ئەوە شتێكی دیكەیە. بەڵام لێرە بەولاوە، تەنانەت كۆنگرەش ناتوانێ كێشەكانی ناو یەكێتی چارەسەر بكات، چونكە باڵەكان باوەڕیان بە یەكتری نییە و بەو جیابوونەوەیەشیان، لە رووی جەماوەرییەوە نەك هەر یەكێتی، بگرە بزووتنەوەی گۆڕانیش بەسەر خۆیاندا دابەش دەكەن. چونكە لاوازكردنی پێگەی گۆڕان لە كایەی سیاسیدا، مەتڵەبی هەردوو باڵەكەی یەكێتییە و تا راددەیەكیش هەردوولا سەركەوتوو بوونە. بە واتایەكی دیكە هەردوو باڵەكەی یەكێتی لە ئێستاوە بیر لە دابەشكردنی میراتی نەوشیروان مستەفا دەكەنەوە تا ئەوەی كە چۆن دەسەڵات لە نێوان خۆیاندا دابەش بكەن.
بانێك و دوو هەوا!
(3)
حیكایەتی دەستاودەستكردنی دەسەڵاتی لۆكاڵی لە سلێمانی (پۆستی پارێزگار و سەرۆكی ئەنجوومەنی پارێزگا) هەویرێكە ئاوی زۆر هەڵدەگرێ، بەڵام ئەوەش دەبێ لە سەیر و سەمەرەكانی حكومەتی كوردستاندا هەبێ، ئەگەرنا بۆ كوردستانە؟! وەزارەتی ناوخۆ دان بە پارێزگار بە وەكالەتدا نانێت و هێشتا پارێزگاری كۆن، واتا ئاسۆ فەرەیدوونی پێ پارێزگارە و، جێگری سەرۆك وەزیرانیش دەڵێ مامەڵە لەگەڵ پارێزگاری بە وەكالەتدا دەكات، گوایە خەڵك دەنگیان پێداوە!
ئەوەی وەزارەتی ناوخۆ كردوویەتی، لە رووی قانوونییەوە راستە و، دەبووایە ئەوانەی دەهۆڵی یاساسەروەری دەكوتن، رەچاوی ئەوەیان كردبایە، بەڵام بۆچی جێگری سەرۆك وەزیران ئەگەر پەرۆشی دەنگی خەڵكە لەسەر هەڤاڵ ئەبوبەكر نەهاتە جواب كە زۆرینەی دەنگی خەڵكی سلێمانیی هێنابوو؟ ئەسڵی مەسەلەكە ئەوەیە كە پارتی بە تیرێك دوو نیشانی پێكاوە، بۆ پارتی گرنگ نییە كێ دەبێتە پارێزگاری سلێمانی، بەڵام ناقانوونیبوونی پارێزگاری بە وەكالەتی بۆ دووپات كردنەوە و قوباد تاڵەبانیشی كردە بەرپرسیار لە هەموو ئەو ناقانوونیەی لەمەودوا لە رووی ئیدارییەوە لە پارێزگای سلێمانی روودەدات.