هەمواركردنەوەی رێككەوتنی گۆڕان و یەكێتی

رێبوار كەریم وەلی
(1)
رەوشی رووداوەكان وا نیشان دەدات كە سەرەڕای ئەوەی یەكێتی بە هەردوو باڵەكەیەوە، دەیانەوێ لە نەخشەی سیاسی و حوكمڕانیی داهاتووی كوردستاندا، حیساب بۆ گۆڕان بكرێت، بەڵام ناچنە ژێر ئەو گوشارانەی كە گەرەكیانە یەكێتی بكەنە حیزبی ناوچەیەكی جوگرافیایی دیاریكراو و لە قاڵبی بدەن. یەكێتی بە رایەڵە ناوخۆیی و دەرەكییەكانی ناتوانێ حیزبی ناوچەیەك بێت و خۆشیان باش دەزانن كە دووركەوتنەوەیان لە دەسەڵات مانای بەجێهێشتنی حوكمڕانیی بەشێكی گەورەی كوردستانە بۆ پارتی. كەواتە پاڵەپەستۆكانی گۆڕان بۆ دوورخستنەوەی یەكێتی لە پارتی هیچ لۆژیكێكی تێدا نییە، بگرە پێچەوانەی ئەو دروشمەیانە كە دژی پاوانخوازین. راستە یەكێتی ناتوانێ وجودی گۆڕان لە ناوچەی نفوزی خۆیدا نادیدە بگرێت، بەڵام حەقیقەتێكیش هەیە كە یەكێتی حاكمی فیعلیی زۆنەكەی خۆیەتی و شەریكیشە لە حوكمڕانیی سەرتاسەریدا.

پارتی بە هەموو ئەنجامە خراپەكانی خۆی لە هەڵەبجە، سلێمانی، گەرمیان و راپەڕین، ئەوە 25 ساڵە دەستبەرداری وجودی سیاسیی لاوازی خۆی نەبووە لەو ناوچانە، تەنانەت هەوڵی ئەوە دەدات كە هەرچۆنێك بێت قسەیەكی لە ئیدارەشدا هەبێت. كەواتە چۆن دەكرێ چاوەڕوانیی ئەوە لە یەكێتی بكرێت كە نەك هەر دهۆك، بگرە هەولێریش بۆ پارتی بەجێبێڵێت؟!

فۆرمولی حوكمی ئیئتیلافیی بنكەفراوان، لە 2005دا، بە نیوەچڵی بۆ یەك خول سەریگرت، بەڵام دوای ئەوە فەشەلی هێنا و بیناكردنی ئومێد لەسەر ئەو بابەتە زۆر زەحمەتە. بۆیە تەنیا تەجروبەیەكی سەركەوتوو كە هەبێت، ئیئتیلافی سەرەكیی پارتی و یەكێتییە، ئینجا ئەوانەیش كە دەیانەوێ بەشدار بن. بەشداریی سیاسیی گۆڕان لە حوكمڕانیدا ئەگەر ڤیتۆشی لەسەر بێت، مانای ئەوە ناگەیەنێ كە گۆڕان بە تەواوەتی پەراوێز دەخرێت، بەڵام ئەو راستییەش هەیە كە رێككەوتنی ستراتیژییان لەگەڵ یەكێتیدا نەیتوانی گۆڕان بێنێتەوە ناو بازنەی حوكمڕانی. بۆیە ئەو مەوزووعە نەك هەر بۆ ئێستا بۆ دوای هەڵبژاردنیش هەر واریدە و دەبێ پێش هەمواركردنەوەی رێككەوتنی ستراتیژیی نێوان پارتی و یەكێتی، رێككەوتنی نێوان گۆڕان و یەكێتیش هەموار بكرێتەوە، بەو شێوەیە هەم بۆ ئێستا و هەم بۆ دوای هەڵبژاردنیش دەرچەیەكی سیاسی هەبێ.

گۆڕان دەتوانێ بێ ئەوەی كۆتوبەند لەسەر یەكێتی دابنێت، لە رووی سیاسییەوە كار لە بڕیارەكانی یەكێتی بكات و ببێتە ئامرازی گوشار بۆ حوكمڕانییەكی تەندروست. لە غەیری ئەوە راكێشانی یەكێتی بۆ زۆنێكی دیاریكراو، یەكسانە بەوەی كە یەكێتی ببێتە دوو پارچە، دووپارچەبوونی یەكێتیش واتا دووپارچەبوونی كوردستان.

رێككەوتنەكە گشتگیر بكەن

(2)
جەوهەری كێشەی رێككەوتنی نێوان بزووتنەوەی گۆڕان و یەكێتی بریتییە لە جیاوازیی روانگا و جۆری مامەڵە لەگەڵ پارتی بە پلەی یەكەم، ئینجا حیزبەكانی دیكە. ئەگەر مەسەلە بەس پارتی بایە، شتەكە ئاسان دەبوو، بەڵام بەس پارتی نییە، حیزبەكانی دیكەش موبارەكەی ناكەن، تەنانەت بۆ بەغداشیان روون كردەوە، ئەوانیش نەیانتوانی بڵێن رێككەوتنێكی نموونەییە! كەواتا رێككەوتنەكە خەلەلێكی تێدایە. مەعقول نییە دوای هەشت مانگ لە رێككەوتن، هەردوولا، داد و فیغانیان بێت! جەوهەری سیاسەت ئەوەیە كە كە هەردوولا دابنیشن و لە جیاتی ئەوەی بڵێن باخێكمان هەبوو لە سرێشمە، بزانن چۆن دەتوانن هاوپەیمانییان لەگەڵ واقیعی سیاسی و كۆمەڵایەتیدا بگونجێنن.

هەردوو باڵەكەی یەكێتی، لارییان لە رێككەوتن لەگەڵ گۆڕان و پارتیدا نییە، بەڵام نابێ رێككەوتنەكان وا بن كە یەكێكیان ئەوی دیكەیان (لە هەردوو رووەوە) لەناوبەرێت. بۆیە ئەگەر رۆژی یەكەم، باڵی ماڵباتی یەكێتی و باڵی ماڵباتی گۆڕان بە قسەی خەڵكە عاقڵ و دنیا دیتەكانی دەوروبەری خۆیانیان كردبایە، وەزع ئێستا ئاوا نەدەبوو. پێشترێش باڵی ماڵباتی یەكێتی و گۆڕان لە زۆنی سەوز و نیلی، رێككەوتنی فیفتی بە فیفتییان ئیمزا كرد و، كەسیش لاریی نەبوو، بەڵام لە رێككەوتنی 17ی مایسدا، حیسابیان بۆ ئەو دەنگانە نەكرد كە هۆشدارییان دا و گوتیان ئەو رێككەوتنە نابێتە بەدیلی رێككەوتنی ستراتیژی لەگەڵ پارتی و، لەسەر ئەو قسانەیە كە ئێستا ئەو كەسانە تۆمەتبار دەكرێن بەوەی گوایە رێگرن لە جێبەجێكردنی رێككەوتنەكە! بۆیە ئەوە تەنیا پارتی نەبوو كە رێككەوتنەكەی قەبوڵ نەكرد، بگرە نزیكترین هاوپەیمانەكانی یەكێتی و گۆڕانیش ئەوجۆرە لە رێككەوتنیان بە باش نەزانی و خۆیان لێ بەدوور گرت. ئەو بنەمایانەی كە گۆڕان و یەكێتی لە سەریان رێككەوتوون، هەمان ئەو بنەمایانەن كە خەریكە پارتی و یەكێتی لەسەریان رێكدەكەون بە جیاوازیی ئوسلوب. كەواتا ئەگەر زەمینەیەك هەبێ بۆ رێككەوتنی پارتی و یەكێتی، زەمینەیەكیش هەیە نەك هەر بۆ رێككەوتنی سێ قۆڵی، بگرە بۆ رێككەوتنێكی گشتگیری سیاسیش.

تاكتیكەكانی ماڵبات

(3)
سەیرترین بەشی وتارەكەی هەڵۆ برایم ئەحمەدی خاڵی قوباد تاڵەبانی ئەوەیە كە دەڵێ تەنانەت دایكی قوباد تاڵەبانیش ئاگای لە”سیاسەتی نەوت” نییە و پرسیار لە خوارزاكەی دەكات كە ئاگای لە رێككەوتنی 50 ساڵەی نەوت هەیە؟ ئەو پرسیارە لەكاتێكدایە كە قوباد تاڵەبانی لەسەرەتای 2014دا كە هێشتا تەنیا وەزیرێكی بێ وەزارەتی ناو حكومەت بوو، بە نوێنەرایەتی ماڵباتەكانی تاڵەبانی و برایم ئەحمەد، بەشداری ئیمزاكردنەكەشی بووە، لێگەڕێ لە شیرینیی نەوت و بە تانكەر هەناردەكردنەكان بۆ ئێران كە دیارە ئەوانە بەشێكی سیاسەتی نەوت نەبوونە! بەڵام پشتی پەردە شتێكی دیكەیە، رووی وتارەكە پێمان دەڵێ باڵی ماڵبات تەققەی تێكەوتووە، بەڵام  رووە شاراوەكەی دابەشكردنەوەی رۆڵە بۆ داهاتووی رێككەوتنی نێوان پارتی و یەكێتی و، پاراستنی پێگەی قوباد تاڵەبانی. دەیانەوێ بە پارتی بڵێن كە بیر لە كەسی دیكە مەكەنەوە (ناوی فەرەیدوون عەبدولقادر بۆ پۆستی جێگری داهاتووی سەرۆكی حكومەت دێت)، ببینن كە قوباد تاڵەبانی چەندە مەغدوورە لە سایەی پشتیوانیكردن لە ئێوە!