چارەگی دەوێ بۆ دەوڵەت!

رێبوار كەریم وەلی
(1)
گۆڕان و كۆمەڵ، گۆڵێكی دیكەی سیاسییان لێ كرا. بە خەیاڵی خۆیان و هەروەك خۆیان دەمێكە پڕوپاگەندەیان بۆ دەكرد، بارزانی هیچ جددی نییە لە ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی و تەنها كارتێكە. بۆیە نەچوونە كۆبوونەوە فراوانەكە و، دوایی كە دیتیان رۆژی ریفراندۆمیش دیاری كراوە، یوسف محەمەدیان راسپارد كە بڵێت دوو هەفتە پێش ئەو رۆژە، گوایە نامەی بۆ كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی كوردستان ناردووە كە هەڵبژاردنی گشتی، سەرۆكایەتیی هەرێم و ریفراندۆم لەیەك رۆژدا ئەنجام بدرێت!

بەڵام ناوەڕۆكی ئەو نامەیە و لێدوانەكانی دواتری كاربەدەستانی گۆڕان دەریدەخات كە شەڕێكی بێهوودەیان بە خەڵكی خۆیان كردووە، چونكە بە ئاشكرا دان بە شكستی خۆیاندا دەنێن لەوەی نەیانتوانیوە یاسای سەرۆكایەتی هەرێم (كە ئەڵبەتە زیاتر مەبەستیان گۆڕین و لادانی سەرۆكی هەرێم بوو تا یاساكەی) بگۆڕن و خۆیان گۆڕاون.

ئێستا كە هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێم لەئارادایە، دەڵێن بە هەمان یاسا كۆنەكە بكرێت و خەڵك راستەوخۆ دەنگ بە سەرۆكی داهاتووی هەرێم بدات. تەنانەت دەڵێن پاڵێوراویشیان دەبێ! لەڕاستیدا، ئەو قسانە بۆ پەردەپۆشكردنی ئەو هەنگاوانەیە كە دواترێ گۆڕان بەتەمایە بیانهاوێت و هەر لە ئێستاشەوە هەندێك لە نیشانەكانی دەركەوتوون. گۆڕان نە دەیەوێ پەرلەمان كارا بكرێتەوە و نە دەشیەوێ هەڵبژاردن و ریفراندۆم بكرێت. ئەوەی ئێستا كاری لەسەر دەكەن بریتییە لە كەمكردنەوە لە گرنگیی ریفراندۆمەكە و وێناكردنی ئەوەی كە ئەمە ریفراندۆمێكی نیشتمانی نییە و هی تاكە كەسە.

گۆڕان جگە لەوەی كە بە ئاشكرا دەڵێ نەخێر! تەنانەت بەرنامەی بۆ ئەوەش هەیە كە هەر ئەسڵەن ریفراندۆمیش نەكرێت. ئەڵبەتە لەوەیاندا مەبەستیان سلێمانی و ناوچەكانی نفوزی خۆیان و یەكێتییە كە رێگە نەدەن سندوقی دەنگدانیشی لێ دابنرێت! ئەگەر ئەو نەشتەرگەرییەی كە بەتەمان لەسەر یەكێتی بیكەن سەربگرێ، ئەوا كوردستان پێش ریفراندۆم دەچێتە قۆناغێكی سەختی شەڕی ناوخۆییەوە، گۆڕان هیچی نەماوە بیدۆڕێنێت (گرەوێكی گەورەیان لەسەر سامانی ژێر زەوی هەبوو لە هاوكێشەی نێودەوڵەتیدا كە ئەویش بە واژۆكردنی گرێبەست لەگەڵ كۆمپانیای رۆزنەفتی رووسی كۆتایی هات) و تەنیا ئیش لەسەر ئەوە دەكات كە یەكێتی قووتی نەدات و بۆ ئەوەش تا دوا هەناسەشی كار بۆ بەربەرەكانێی بارزانی و پارچەكردنی یەكێتی دەكات. بەڵام ئەمجارەیان دەستبردن بۆ دۆخی ناوخۆی یەكێتی و تێكدانی بەڵانسەكەی وەك جیابوونەوەی خۆیان لە یەكێتی نابێت و خوێناوی دەبێت.

بە “بەڵێ” یان “نەخێر”، هەر بارزانی براوەیە
(2)

ئەگەرچی من لە جیاتی پارتی بام، دوای بڵاوبوونەوەی هەواڵی ناردنی نامەی یوسف محەممەد بۆ كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان، دەمگوت با هەر ئێستا جەنابی تەشریف بێنێتەوە بۆ هەولێر و سەرۆكایەتیی پەرلەمان بكات. چونكە ئیتر نە كاك مەسعود بە تەمای خۆپاڵاوتنە بۆ پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و نە گۆڕانیش سوور ماوە لەسەر گۆڕینی سیستەمی سەرۆكایەتی! كەواتە كاتێك بەرامبەرەكەت دانی بە شكستدا نا، دەبێ تۆش هەنگاوێك بێیە پێشەوە. دەمایەوە ئەوەی كە وادەی ئەنجامدانی ریفراندۆم و هەڵبژاردن لێك جیاكرابایەوە.

كاك مەسعود بە دیاریكردنی رۆژی ریفراندۆمی كوردستان بۆ سەربەخۆیی، كۆتا ئەركی مێژوویی لە رابەرایەتیی بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كوردستاندا بەجێ هێنا و ئێستا ئەم بڕیارە چارەنووسسازە خراوەتە بەردەم گەلی كوردستان و لە داهاتووشدا ئەنجامەكەی دەردەكەوێ. ئەگەر بەڵێ بوو (كە حەتمەن بەڵێ دەبێ) ئیتر كوردستانی سەربەخۆ دەبێتە راستی و ئەگەریش نەخێر بوو، ئەوا دیارە میللەت ژێردەستەیی پێ رەوایە و پێویست ناكات كەس خەباتی بۆ بكات!

كەسانێك دانیشتوون گرەو لەسەر ئەوە دەكەن كە ئەنجامی ئەو ریفراندۆمە بۆ راگەیاندنی سەربەخۆیی نییە! یانیش هەرچی هەیانە دەیخەنە خزمەت فەشەلی ئەو پڕۆسەیەوە چونكە لەسەر دەستی ئەوان نەبووە. گریمان وابوو، ئێوە لەگەڵ بن و ئەگەر میللەت بە بەڵێ دەنگی دا و بارزانی ئەوەی وەك كارتێك لە دژی بەغدا و شوێنی دیكە بەكارهێنا، ئەوا ئەوكاتە كارتەكەی لەدەست دەربێنن و بڵێن میللەتی دەستخەڕۆ كردووە. ئێوە ببنە پارێزەری دەنگی میللەت و سەربەخۆیی كوردستان رابگەیەنن، تا هەموو میللەت بتانكاتە تاجی سەر! بەڵام راستییە تاڵەكە ئەوەیە كە ئەوەی بەسەرمان هاتووە، بەرهەمی بیركردنەوەی خۆمان بووە نەك خەڵكی دیكە.

11ی سێپتەمبەرەكەی ئێران
(3)
ئەو كردەوە توندوتیژییانەی هەفتەی رابردوو لە تاران روویاندا، پڕن لە گومان. كەس ناتوانێ وا بە ئاسانی قەناعەت بكات كە گەورەترین یاریدەدەر و تەنانەت دروستكەری گرووپە توندڕەوە ئایینی و مەزهەبیەكان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست خۆی بووبێتە قوربانی! رێك وەكو ئەو گومانانەی كە لە رووداوەكەی 11ی سێپتەمبەری ئەمریكا دەكرا، هەمان شتیش بۆ كردەوەكانی تاران راستە.

كرۆكی مەسەلەكە ئەوەیە كە بیسەلمێنێ ئێرانیش قوربانیی تیرۆریزمی نێودەوڵەتییە. بەڵام داعشێك كە لەوپەڕی بەهێزیدا پەلاماری دار و بەردی دەدا، بۆ پەلاماری ئێرانی نەدا؟ ئێستا كە گڵۆڵەی كەوتووەتە لێژی و خەریكە لەناودەچێ، بۆ پەلاماری ئێران دەدات؟ بۆ تا ئێستا قەت یەك كردەوەیان لە دژی ئێران نەكردووە كە بە حیسابی خۆیان گەورەترین دوژمنی ئەوانن. بۆ تا ئێستا داعش هیچ بەیاننامەیەكی بە زمانی فارسی بڵاو نەكردبووەوە و خێرا ئەو كارەیان كرد؟

ئەو پەلامارەی بەناوی داعشەوە رێكخرا و پتر لە سیناریۆ دەچێ، چەند ئامانجێكی لەپشتە. یەكەمیان ئەوەیە كە خامنەیی كودەتایەكی نەرم یان توند لەسەر رووحانیی سەرۆك كۆمار دەكات، دیسان كورد وەكو داینەمۆی تیرۆریزم دەناسێنن و سعودیە تۆمەتبار دەكەن و خۆیان دەكەنە قوربانی.